AÇIĞA SATIŞ NEDİR?

Açığa Satış Nedir?

Açığa satış, yatırımcının elinde olmayan bir menkul kıymeti (hisse senedi, döviz, emtia vb.) ödünç alarak satması ve daha sonra fiyat düştüğünde tekrar satın alarak yerine koyması işlemidir.

Yatırımcı, fiyatın düşeceğini öngörerek açığa satış yapar ve düşük fiyattan geri alarak aradaki farktan kar elde etmeyi hedefler.

Açığa Satışın Çalışma Prensibi

1. Hisse Senedi Ödünç Alınır: Yatırımcı, aracı kurumu veya başka bir yatırımcıdan ödünç hisse alır.

2. Mevcut Fiyat Üzerinden Satış Yapılır: Ödünç alınan hisse piyasada güncel fiyatla satılır.

3. Fiyat Düşerse Hisse Geri Alınır: Eğer tahmin doğru çıkar ve fiyat düşerse, yatırımcı hisseleri daha düşük fiyattan geri alır.

4. Ödünç Alınan Hisseler Geri Verilir: Hisseler sahibine iade edilir ve aradan kalan fark yatırımcının karı olur.

Açığa Satış Örneği

• Hisse Senedi: X Şirketi
• Mevcut Fiyat: 100 TL
• Yatırımcı, 100 adet hisseyi ödünç alarak satıyor (10.000 TL gelir elde ediyor)
• Fiyat 80 TL'ye düştüğünde, hisseleri geri alıyor (8.000 TL’ye)
• Ödünç alınan hisseleri sahibine geri veriyor
• Toplam Kar = 10.000 TL - 8.000 TL = 2.000 TL

Ancak, fiyat yükselirse yatırımcı zarar eder. Örneğin, fiyat 120 TL’ye çıkarsa, hisseleri 12.000 TL’ye geri almak zorunda kalır ve 2.000 TL zarar eder.

Açığa Satışın Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları

• Düşen Piyasalarda da Kar Elde Etme Fırsatı
• Hedge (Riskten Korunma) Amaçlı Kullanılabilir
• Kaldıraçlı İşlemlerle Daha Yüksek Getiri Sağlanabilir

Dezavantajları

• Sınırsız Zarar Riski (Fiyat artarsa zarar büyür)
• Ödünç Hisse Bulma Zorluğu
• Faiz ve Komisyon Giderleri

Türkiye’de Açığa Satış Yasağı ve Kuralları

• Borsa İstanbul’da (BIST) açığa satış işlemleri bazı hisselerde kısıtlanabilir veya tamamen yasaklanabilir.
• Açığa satış yapan yatırımcılar "MKK Günlük Açığa Satış Bildirimi" yapmak zorundadır.
• Ödünç piyasasından hisse bulunması gerekmektedir.

Sonuç

Açığa satış, piyasanın düşeceğini öngören yatırımcılar için bir fırsat sunsa da yüksek risk taşır. Yanlış tahminde sınırsız zarar oluşabilir. Bu nedenle, deneyimli yatırımcılar tarafından dikkatli şekilde kullanılmalıdır.