Kimyasal ve Fiziksel Tahrişler

Kimyasal ve Fiziksel Tahrişler, vücudun çeşitli bölümlerinin dış etkenler sonucu zarar görmesiyle ortaya çıkan rahatsızlıklardır. Bu tür tahrişler, cilt, göz, solunum yolu ve sindirim sistemi gibi organları etkileyebilir. Her iki tür tahriş de farklı sebeplerden kaynaklanır ve tedavi yöntemleri de buna göre değişir.

1. Kimyasal Tahrişler:

Kimyasal tahrişler, kimyasal maddelerin cilt, göz veya iç organlarla teması sonucu meydana gelir. Kimyasal maddeler, asidik veya alkali özellikler gösterebilir, bazıları ise daha hafif etkiler yaratabilirken, diğerleri ciddi hasarlara neden olabilir. Kimyasal tahrişler genellikle kimyasal maddelere, gazlara veya dumanlara maruz kalmak sonucu oluşur.

Kimyasal Tahrişlerin Nedenleri:

• Ağır Kimyasallar: Asidik ve bazik maddeler, bazı temizlik ürünleri, endüstriyel kimyasallar (örneğin amonyak, sülfürik asit, kostik soda) ciltte veya gözlerde kimyasal yanıklara yol açabilir.
• Pestisitler ve Herbisitler: Tarımda kullanılan kimyasallar, cilde veya solunum yoluna girdiğinde tahrişe yol açabilir.
• Ev Temizlik Ürünleri: Çamaşır suyu, bulaşık deterjanları veya yüzey temizleyiciler ciltte veya gözlerde tahrişe neden olabilir.
• Cilt Bakım Ürünleri: Bazı kozmetik ürünler, özellikle parfümler, alkol içeren ürünler veya asidik bileşikler ciltte kimyasal tahrişe yol açabilir.

Kimyasal Tahrişin Belirtileri:

• Ciltte Kızarıklık: Kimyasal madde ciltle temas ettiğinde, ciltte kızarıklık, şişlik ve kaşıntı oluşabilir.
• Ağrı ve Yanma: Cilt veya mukozaya temas eden kimyasallar ağrı veya yanma hissine yol açabilir.
• Kabarcıklar veya Yara: Ciltte derin kimyasal yanıklar, kabarcıklar oluşturabilir.
• Gözlerde Yanma veya Ağrı: Kimyasal maddeler gözle temasa geçtiğinde yanma, sulanma, kızarıklık, görme bozuklukları gibi semptomlara yol açabilir.
• Solunum Zorluğu: Kimyasal gazlar veya dumanlar solunum yolu tahrişine yol açabilir, bu da öksürük, nefes darlığı, boğazda yanma hissi ve burun akıntısına neden olabilir.

Kimyasal Tahrişin Tedavisi:

• Cilt Tahrişi: Kimyasal madde ciltle temasa geçtiğinde, bölge bol suyla yıkanmalıdır. Eğer cilt yanığı oluşmuşsa, bir doktora başvurulmalıdır.
• Göz Tahrişi: Gözlere kimyasal madde sıçradığında, gözler hemen bol su ile yıkanmalı ve bir göz doktoruna başvurulmalıdır.
• Solunum Yolu Tahrişi: Kimyasal maddeler solunmuşsa, kişi temiz hava almalı, gerekirse bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
• İç Organ Tahrişi: Eğer kimyasal maddeler sindirim sistemi ile temasa geçtiyse, vakit kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır.

2. Fiziksel Tahrişler:

Fiziksel tahrişler, vücudun dış etkenlerle (sürtünme, baskı, ısısı yüksek veya düşük ortamlar) temas etmesi sonucu meydana gelir. Bu tür tahrişler genellikle dışsal güçlerin etkisiyle oluşur ve genellikle cilt üzerinde görülür.

Fiziksel Tahrişlerin Nedenleri:

• Sürtünme: Cilt, kumaş veya diğer yüzeylerle sürekli temasa geçtiğinde (örneğin, ayakkabı veya eldivenle), cilt tahriş olabilir ve ciltte kızarıklık, kabarcıklar, kesikler veya yaralar oluşabilir.
• Aşırı Sıcaklık: Aşırı sıcak su, yüksek sıcaklıkta yüzeylere dokunma, güneşe aşırı maruz kalma gibi durumlar ciltte yanıklara veya sıcak çarpmasına neden olabilir.
• Aşırı Soğuk: Aşırı soğuk ortamda uzun süre kalmak, donma veya hipotermi gibi durumlara yol açabilir. Ayrıca, soğuk hava ciltte kuruluk ve çatlamaya neden olabilir.
• Baskı: Vücuda aşırı baskı yapılması, örneğin uzun süreli yatma veya dar giysiler giymek, basınç yaraları veya yatak yaralarına neden olabilir.
• Elektrik Çarpmaları: Elektrik akımı ciltle temas ettiğinde, elektriksel yanıklara neden olabilir.

Fiziksel Tahrişin Belirtileri:

• Ciltte Kızarıklık ve Şişlik: Sürtünme veya baskı nedeniyle ciltte kızarıklık, şişlik ve ağrı oluşabilir.
• Yanıklar: Yüksek sıcaklıkta ciltle temas eden maddeler, yanıklara yol açabilir. Yanıklar, ciltte ağrı, kabarcıklar, derinin soyulması veya kararmasına neden olabilir.
• Cilt Kuruluğu ve Pul Pul Dökülme: Soğuk hava veya aşırı sıcak su nedeniyle cilt kuruyabilir ve pul pul dökülebilir.
• Ağrı ve Hassasiyet: Fiziksel tahrişler sonucu cilt hassaslaşabilir ve hafif dokunuşlarda bile ağrıya yol açabilir.

Fiziksel Tahrişin Tedavisi:

• Sürtünme ve Baskı Tahrişi: Cilt tahrişi durumunda, etkilenmiş bölgeye nemlendirici krem veya losyon uygulanabilir. Dar giysilerden kaçınılmalı ve bölgeyi rahatlatmak için hava alması sağlanmalıdır.
• Yanıklar: Cilt yanığı durumunda, bölge soğuk suyla yıkanmalı (sıcak su değil) ve bir yanık kremi uygulanmalıdır. Ciddi yanıklarda tıbbi müdahale gerekebilir.
• Cilt Kuruluğu: Cilt kuruluğu, nemlendirici losyonlar veya yağlar ile tedavi edilebilir. Cildin kuruması engellenmeli ve aşırı sıcak su kullanımından kaçınılmalıdır.
• Soğuk Çarpmaları: Donma belirtileri görüldüğünde, kişi sıcak bir ortama alınmalı, donmuş bölge ılık suyla ısıtılmalı ve acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Önlenmesi ve Korunma Yöntemleri:

1. Kimyasal Maddelerden Korunma: Kimyasal maddelerle çalışırken eldiven, maske ve koruyucu gözlük gibi uygun güvenlik ekipmanları kullanılmalıdır. Ayrıca, kimyasal maddelerle temastan sonra eller yıkanmalıdır.
2. Sıcaklık Kontrolü: Aşırı sıcak veya soğuk ortamda uzun süre kalmaktan kaçınılmalıdır. Soğuk hava koşullarında kalın giysiler giyilmeli, sıcak ortamda ise yeterli sıvı alınmalıdır.
3. Cilt Bakımı: Cilt kuruluğunu engellemek için nemlendirici kullanmak, doğru sabunlar ve şampuanlar seçmek önemlidir. Ayrıca, sürtünmeyi azaltmak için rahat giysiler giyilmelidir.
4. Elektrik Güvenliği: Elektriksel çarpılardan korunmak için uygun güvenlik önlemleri alınmalı ve elektrikli cihazlar dikkatlice kullanılmalıdır.

Kimyasal ve fiziksel tahrişler, ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için, herhangi bir tahriş durumunda zamanında müdahale önemlidir.