Diferansiyel Nedir?

Diferansiyel Nedir?

Diferansiyel, motor gücünü şanzımandan alarak tekerleklere ileten ve tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlayan bir araç parçasıdır. Özellikle dönüş sırasında iç ve dış tekerlekler arasındaki hız farkını düzenlemek için kullanılır. Tüm motorlu araçlarda, özellikle arkadan veya dört tekerlekten çekişli araçlarda bulunur.

Diferansiyelin Görevleri

1. Güç Aktarımı:Şanzımandan gelen gücü tekerleklere iletir.

2. Hız Farkını Sağlama:Dönüşlerde, iç ve dış tekerlekler arasındaki hız farkını düzenler.

3. Tork Dağılımı:İki tekerlek arasındaki torku eşit veya ihtiyaca göre farklı şekilde dağıtır.

Diferansiyelin Çalışma Prensibi

• Diferansiyel, planet dişli sistemini kullanarak güç ve tork dağıtımını sağlar.
• Araç düz bir yolda giderken iki tekerlek aynı hızda döner ve diferansiyel devreye girmez.
• Araç dönüş yaptığında iç tekerlek daha az mesafe kat ederken, dış tekerlek daha fazla mesafe kateder. Bu durumda diferansiyel devreye girer ve hız farkını ayarlar.

Diferansiyel Türleri

1. Açık Diferansiyel:En yaygın kullanılan türdür. İki tekerlek arasındaki hız farkını ayarlarken, çekiş kaybı durumunda gücün tamamını en az dirençli tekerleğe iletebilir.

2. Kilitli Diferansiyel:İki tekerleği birbirine kilitleyerek aynı hızda dönmelerini sağlar. Özellikle off-road araçlarında kullanılır.

3. Sınırlı Kaymalı Diferansiyel (LSD - Limited Slip Differential):Torku her iki tekerleğe de dağıtarak çekiş kaybını minimize eder. Spor ve performans araçlarında yaygındır.

4. Elektronik Kontrollü Diferansiyel:Elektronik sensörler ve kontrol üniteleriyle çalışır. Modern araçlarda daha fazla çekiş ve güvenlik sağlar.

5. Torsen Diferansiyel:Dişli mekanizması ile çalışır ve torku otomatik olarak ihtiyaca göre dağıtır.

Diferansiyelin Parçaları

1. Kasa:Tüm dişli ve bileşenleri barındırır.

2. Planet Dişlileri:Hız farkını sağlayan dişli sistemidir.

3. Ayna Dişlisi:Şafttan gelen hareketi pinion dişlisi aracılığıyla planet dişlilere iletir.

4. Mahruti Dişlisi:Motorun dönüş hareketini diferansiyele aktarır.

5. Yataklar ve Conta:Diferansiyelin düzgün çalışması için destek ve sızdırmazlık sağlar.

Diferansiyel Arızaları ve Belirtileri

1. Ses Problemleri:Uğultu, tıkırtı veya vızlama sesi.

   • Sebep: Dişli aşınması, yağ eksikliği.

2. Yağ Kaçağı:Diferansiyelden yağ sızması.

   • Sebep: Conta veya keçelerde sorun.

3. Çekiş Problemleri:Torkun tekerleklere doğru şekilde iletilememesi.

   • Sebep: Kilitli diferansiyel mekanizmasının arızalanması.

4. Isınma:Uzun süreli kullanımlarda aşırı ısınma.

   • Sebep: Yetersiz yağlama.

5. Titreme:Araç hızlanırken veya dönüşlerde titreşim hissedilmesi.

   • Sebep: Dişlilerde uyumsuzluk veya balanssızlık.

Diferansiyel Bakımı

1. Diferansiyel Yağı Kontrolü:Yağ seviyesini düzenli olarak kontrol edin ve uygun yağ ile değiştirin.

2. Sızıntıları Gözlemleyin:Diferansiyel çevresinde yağ kaçağı olup olmadığını kontrol edin.

3. Aşırı Yükten Kaçının:Araç kapasitesini aşacak yük taşımaktan kaçının.

4. Rutin Bakım:Belirli aralıklarla diferansiyel sistemini bir uzmana kontrol ettirin.

Diferansiyel Tamiri veya Değişimi

• Tamir:
  Küçük arızalarda dişli veya contaların değiştirilmesi yeterli olabilir.

• Değişim:
  Dişlilerin ağır hasar alması veya diferansiyel kasasının zarar görmesi durumunda komple diferansiyel değişimi gerekebilir.

Diferansiyel, aracın çekiş sistemi için hayati bir parçadır ve düzenli bakım ile uzun ömürlü çalışması sağlanabilir. Arızalar erken tespit edildiğinde onarım maliyeti düşük tutulabilir.