ROKA

Roka (Latince adıyla Eruca sativa), turpgiller (Brassicaceae) familyasından, lezzetli ve besleyici bir yeşil yapraklı sebzedir. Hem salatalarda hem de yemeklerde sıkça kullanılır ve sağlık açısından pek çok fayda sağlar. İşte roka hakkında bilmeniz gerekenler:

1. Genel Özellikler

• Latince Adı: Eruca sativa
• Aile: Brassicaceae (Turpgiller)
• Renk ve Yapı: Roka, ince, yeşil yapraklara sahip bir bitkidir. Yaprakları, hafif tüylü ve uzun ince dokulu olup, uçları dişli veya loblu olabilir.
• Kökeni: Akdeniz bölgesine özgüdür ve dünya çapında yaygın olarak yetiştirilir.
• Lezzet: Roka, hafif acımsı, baharatlı bir tada sahiptir. Tat olarak, hardal ve turp gibi turpgillerle benzerlik gösterir. Taze roka, özellikle salatalarda popülerdir.

2. Besin Değeri

Roka, düşük kalorili ve besleyici bir sebzedir. 100 gram rokanın besin içeriği şu şekildedir:

• Kalori: 25 kcal
• Karbonhidrat: 3.7 g
• Protein: 2.6 g
• Lif: 1.6 g
• Vitaminler: C vitamini, K vitamini, A vitamini, B6 vitamini, folik asit.
• Mineraller: Kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, fosfor.
• Antioksidanlar: Flavonoidler, karotenoidler, glukozinolatlar.

Sağlık Faydaları:

• Bağışıklık Sistemi: Roka, yüksek C vitamini içeriği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıklara karşı vücudu korur.
• Antioksidan Etki: İçerdiği karotenoidler ve flavonoidler, hücreleri serbest radikallere karşı korur, yaşlanmayı yavaşlatır.
• Kemik Sağlığı: Yüksek miktarda K vitamini içerir, bu da kemik sağlığını destekler ve kemik yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur.
• Sindirim Sağlığı: Roka, lif içeriğiyle sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur, kabızlığı önler ve sindirimi kolaylaştırır.
• Kalp Sağlığı: Potasyum ve folik asit içeriği sayesinde kan basıncını dengelemeye yardımcı olur, kalp sağlığını korur.
• Cilt Sağlığı: Roka, antioksidanlar ve vitaminler sayesinde cilt sağlığını iyileştirebilir, genç ve canlı bir görünüm sağlar.
• Vücut Detoksu: Roka, karaciğerin detoksifikasyon işlevini destekler, toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.

3. Roka Çeşitleri

Roka, farklı iklimlerde yetiştirilebilen birkaç farklı çeşide sahiptir:

• Akdeniz Roka: En yaygın ve bilinen türdür, taze ve acımsı bir tada sahiptir.
• Sert Yapraklı Roka: Daha kalın yapraklara sahip olup, lezzeti daha az acıdır ve daha yumuşaktır.
• Tatlı Roka: Daha az acı olan, daha tatlı bir tada sahip rokadır, genellikle salatalarda tercih edilir.

4. Roka Nasıl Tüketilir?

Roka, taze olarak yenilebileceği gibi pişirilerek de tüketilebilir. İşte rokanın yaygın kullanım alanları:

1. Salatalar: Roka, en yaygın olarak taze olarak salatalarda kullanılır. Taze roka, zeytinyağı, limon, sirke ve baharatlarla harika bir salata oluşturur.
2. Sandviç ve Wraplar: Taze roka, sandviçlerde ve wraplerde kullanılabilir.
3. Pizza: Pizza üzerine serpiştirilen roka, pizza hamurunun üzerine pişirildikten sonra ekstra bir lezzet katar.
4. Çorba ve Yahniler: Roka, bazı çorba ve yahni tariflerinde pişirilerek kullanılabilir.
5. Yumurta ve Omletler: Roka, omletlerde veya yumurtalı yemeklerde lezzetli bir katkı sağlar.
6. Smoothie: Taze roka, yeşil smoothie'lere de eklenebilir, böylece ekstra vitamin ve mineraller alabilirsiniz.

5. Roka Yetiştirilmesi

• Toprak ve İklim: Roka, hafif, iyi drene edilmiş topraklarda en iyi şekilde büyür. Güneşli ve ılıman iklimleri tercih eder, ancak soğuk havalarda da yetişebilir.
• Ekim Zamanı: Roka, ilkbaharda veya sonbaharda ekilebilir. Çimlenmesi hızlıdır ve yaklaşık 4-6 hafta içinde hasat edilebilir.
• Bakım: Roka, düzenli sulama gerektirir, ancak fazla su birikintisinden kaçınılmalıdır.
• Hasat: Roka, taze yapraklar için hasat edilir. Genellikle 3-4 hafta sonra, yapraklar büyümeye başladığında hasat edilebilir. Daha fazla büyüdükçe acılığı artar, bu yüzden erken hasat edilmesi tavsiye edilir.

6. İpuçları

• Taze Roka Seçimi: Taze roka, canlı yeşil renkte, taze ve sert olmalıdır. Sararmış veya solmuş yapraklardan kaçınılmalıdır.
• Roka Temizliği: Roka, tüketilmeden önce iyice yıkanmalı ve üzerindeki toprak kalıntıları temizlenmelidir.
• Roka Saklama: Roka, buzdolabında 2-3 gün boyunca saklanabilir. Taze roka uzun süre dayanmadığı için hemen tüketilmesi en iyisidir.
• Acılığını Azaltma: Roka acı ise, bazı tariflerde acılığını azaltmak için bir süre soğuk suda bekletilebilir.

7. İlginç Bilgiler

• Zengin Tarih: Roka, Akdeniz bölgesinde binlerce yıldır yetiştirilmektedir. Roma İmparatorluğu döneminde, rokanın cinsel gücü artırıcı özelliklere sahip olduğuna inanılıyordu.
• Afrodizyak Etkisi: Roka, geleneksel olarak afrodizyak olarak kullanılmıştır ve cinsel sağlığı desteklediği düşünülmüştür.
• Sağlık Dostu: Roka, birçok sağlık faydası nedeniyle pek çok kültürde geleneksel tedavi yöntemlerinde yer alır.