PARİS İKLİM ANLAŞMASI

Paris İklim Anlaşması (COP21), 12 Aralık 2015 tarihinde Paris'te yapılan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda (COP21) kabul edilen uluslararası bir anlaşmadır. Anlaşma, küresel ısınmanın önlenmesi, iklim değişikliğine karşı küresel dayanıklılığın artırılması ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılması için dünya genelindeki ülkeler arasında bir iş birliği zemini oluşturur. Paris Anlaşması, iklim değişikliği ile mücadelede en kapsamlı ve küresel düzeyde imzalanan anlaşmalardan biri olarak kabul edilir.

Paris İklim Anlaşmasının Temel Hedefleri:

1. Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılması: Paris İklim Anlaşması, küresel sıcaklık artışını 2°C’nin altında tutmayı, mümkünse 1.5°C’de sınırlandırmayı amaçlar. Bu hedef, sanayi devrimi öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklık artışını sınırlamak için küresel sera gazı emisyonlarının azaltılmasını gerektirir.

2. Ulusal Katkı Beyanları (NDC): Her ülke, anlaşmaya taraf olurken kendi ulusal katkı hedeflerini belirleyerek, sera gazı emisyonlarını azaltma planlarını sunar. Bu planlara Ulusal Katkı Beyanı (NDC) denir. Ülkeler, bu hedefleri belirlerken kendi ekonomik durumlarına, kapasite ve sorumluluklarına göre belirli hedefler koyar.

3. Finansman Taahhütleri: Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere iklim değişikliği ile mücadele ve adaptasyon için finansal destek sağlamak zorundadır. Paris Anlaşması, yıllık 100 milyar dolar gibi bir miktar için finansal destek sözü verir. Bu fonlar, düşük gelirli ülkelerin karbon salınımlarını azaltmalarına, iklim değişikliğine uyum sağlamalarına ve temiz enerji yatırımları yapmalarına yardımcı olmayı amaçlar.

4. İzleme ve Raporlama: Paris Anlaşması, ülkelerin sera gazı emisyonlarını izlemelerini, düzenli olarak raporlamalarını ve gelişmeleri değerlendirmelerini zorunlu kılar. Ülkeler, bu raporlarda ne kadar ilerleme kaydettiklerini göstermek durumundadır.

5. İklime Uyum ve Dayanıklılık: Anlaşma, sadece emisyonların azaltılmasını değil, aynı zamanda iklim değişikliğinin etkilerine karşı toplulukların ve ekosistemlerin dayanıklılığının artırılmasını hedefler. Bu, doğal afetlere karşı hazırlıklı olmayı ve iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmeye yönelik stratejiler geliştirmeyi içerir.

6. Yükselen İklim Hedefleri (Global Stocktake): Her 5 yılda bir, ülkeler arası ilerleme değerlendirilir ve uluslararası toplum, hedeflerin tutturulup tutturulmadığını kontrol eder. Bu değerlendirmeler, ülkelerin daha güçlü hedefler belirlemesini teşvik etmek amacıyla yapılır.

Paris İklim Anlaşmasının Temel Özellikleri:

• Bağlayıcı Değil: Anlaşmanın imzalanması, ülkeler için yasal bağlayıcılığı olan bir emisyon sınırı getirmez. Ancak ülkeler, kendilerine belirledikleri hedeflere ulaşmak için çaba sarf etmek zorundadır.
• Esneklik: Paris Anlaşması, her ülkenin kendi koşullarına uygun bir plan ve hedef belirlemesini sağlar. Bu, ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadelede daha esnek ve pragmatik bir yaklaşım benimsemelerini mümkün kılar.
• Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Arasındaki Farklar: Anlaşma, gelişmiş ülkeleri daha büyük sorumluluklarla yükümlü tutarken, gelişmekte olan ülkelere daha fazla esneklik tanır. Gelişmekte olan ülkeler, finansal destek ve teknolojik yardım alarak daha az emisyonla kalkınmayı amaçlar.

Paris İklim Anlaşmasının Uygulama Süreci:

• Ulusal Katkı Beyanı (NDC) Süreci: Her ülke, kendi emisyon azaltma taahhütlerini belirler ve Paris İklim Anlaşması’na taraf olarak bu taahhütlere uymayı kabul eder. Ülkeler, 5 yılda bir bu taahhütlerini gözden geçirir ve artırmayı hedefler.
• Sera Gazı Emisyonlarının İzlenmesi: Ülkeler, belirledikleri hedeflere ulaşmak için emisyonlarını izler ve her yıl bu emisyonları raporlar. Bu raporlama süreci, şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlar.
• Uluslararası Değerlendirme: Paris Anlaşması, her 5 yılda bir küresel ölçekte ilerleme değerlendirmesi yapar. Bu değerlendirme, dünya genelinde toplam emisyonlar, hedeflere ulaşma durumu ve diğer önemli göstergelere göre yapılır.

Paris İklim Anlaşmasının Önemi:

1. Küresel Dayanışma: Paris İklim Anlaşması, iklim değişikliğiyle küresel bir mücadeleyi temsil eder. Bu, ülkeler arasında dayanışma ve iş birliği gerektiren bir süreçtir. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler, bu mücadelede rol almak zorundadır.

2. Ekonomik Dönüşüm: Anlaşma, temiz enerji, yeşil teknolojiler ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında büyük bir dönüşümün kapılarını açmaktadır. Bu dönüşüm, ekonomik büyümeyi teşvik ederken, çevresel zararı azaltma amacını taşır.

3. İklim Hedeflerinin Gerçekleştirilmesi: Paris İklim Anlaşması, küresel ısınmayı sınırlamayı ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin önüne geçmeyi amaçlar. Bu hedeflere ulaşmak, gelecekteki felaketten kaçınmanın ve gezegenin sürdürülebilirliğini sağlamanın en önemli yolu olarak görülmektedir.

Sonuç:

Paris İklim Anlaşması, dünya çapında iklim değişikliğiyle mücadelede bir dönüm noktasıdır. Küresel emisyonların azaltılmasını ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı uyum sağlanmasını amaçlayan bu anlaşma, ülkelerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmayı hedefler. Ancak, bu hedeflere ulaşılabilmesi için ülkelerin etkin bir şekilde iş birliği yapmaları ve taahhütlerine sadık kalmaları gerekmektedir.