ENGİNAR

Enginar, Akdeniz iklimine özgü, besleyici ve sağlıklı bir sebzedir. Hem lezzeti hem de sağlık faydalarıyla dikkat çeker. Genellikle çiçek tomurcuğu olarak tüketilen enginar, sofralarda sıklıkla ana yemek olarak yer alır. İşte enginar hakkında bilmeniz gerekenler:

1. Genel Özellikler

• Latince Adı: Cynara scolymus
• Aile: Asteraceae (Papatyagiller).
• Renk ve Yapı: Enginar, mor-mavi tonlarında çiçek açmadan önce yeşil renkte bir tomurcuk şeklindedir. Yaprakları kalın, tüylü ve dikenli olabilir.
• Kökeni: Akdeniz bölgesine özgüdür, ancak dünyanın birçok bölgesinde yetiştirilmektedir.
• Lezzet: Hafif acı ve topraksı bir tadı vardır, ancak pişirildiğinde tatlı ve yumuşak bir dokuya sahip olur.

2. Besin Değeri

Enginar, düşük kalorili ve zengin besin içeriği ile sağlıklı bir sebzedir. 100 gram pişmiş enginarın besin içeriği:

• Kalori: 47 kcal
• Karbonhidrat: 10.5 g
• Protein: 3.3 g
• Lif: 5.4 g
• Vitaminler: C vitamini, K vitamini, B6 vitamini, folik asit.
• Mineraller: Potasyum, magnezyum, fosfor, demir, kalsiyum.
• Antioksidanlar: Flavonoidler, polifenoller, luteolin.

Sağlık Faydaları:

• Sindirim Sistemi: Lif içeriği sayesinde sindirim sistemini düzenler ve kabızlık problemini azaltır.
• Karaciğer Sağlığı: Enginar, karaciğerin detoksifikasyonuna yardımcı olan "sikloria" bileşeni içerir ve karaciğer fonksiyonlarını destekler.
• Kolesterol Düzeyi: Enginarın içerdiği antioksidanlar ve bileşikler, kötü kolesterolü (LDL) düşürmeye yardımcı olabilir.
• Kalp Sağlığı: Potasyum ve diğer besin öğeleri, kalp sağlığını korur ve kan basıncını dengelemeye yardımcı olur.
• Bağışıklık: C vitamini ve flavonoidler bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlara karşı korur.
• Kilo Kontrolü: Düşük kalori içeriği ve yüksek lif oranı ile tok tutar ve kilo kontrolüne yardımcı olabilir.

3. Enginar Çeşitleri

Enginarın birkaç farklı çeşidi vardır, ancak bunlar genellikle büyüklük ve şekil açısından değişir.

1. Büyük Enginar: Genellikle daha büyük ve daha etli olan bu çeşit, yemeklerde kullanılır.
2. Mini Enginar: Daha küçük boyutlarda olup, genellikle garnitür veya tek kişilik porsiyonlar için tercih edilir.
3. Mor Enginar: Genellikle Akdeniz bölgesinde yetişir, mor tonlarında olur ve geleneksel yeşil enginara göre daha tatlıdır.
4. Süleyman Enginarı: Türkiye'de yetişen ve daha etli bir çeşittir, özellikle İstanbul ve çevresinde yaygındır.

4. Enginar Nasıl Tüketilir?

Enginar, pişirildikten sonra çeşitli şekillerde tüketilebilir.

1. Zeytinyağlı Enginar: Zeytinyağı, soğan, havuç ve bezelye ile pişirilir ve soğuk servis edilir.
2. Etli Enginar: Enginar, etli yemeklerde veya zeytinyağlılarda kullanılabilir. Genellikle tavuk veya kuzu etiyle pişirilir.
3. Enginar Salatası: Haşlanmış enginar, soğan, domates ve zeytinyağı ile karıştırılarak salata yapılabilir.
4. Enginar Çorbası: Haşlanmış enginar, soğan ve sebzelerle çorba olarak hazırlanabilir.
5. Enginar Dolması: Enginarın içi oyulup, pirinç, baharatlar ve kıyma ile doldurularak pişirilebilir.
6. Kızartılmış Enginar: Enginar, ince dilimlenip kızartılarak lezzetli bir atıştırmalık haline getirilebilir.

5. Enginar Yetiştirilmesi

• Toprak ve İklim: Enginar, ılıman iklimleri sever ve su tutma kapasitesi yüksek, iyi drene edilmiş topraklarda en iyi gelişimi gösterir.
• Ekim Zamanı: Enginar, ilkbaharda tohumdan ya da fidelerle ekilebilir.
• Bakım: Enginar, bol güneş ışığına ihtiyaç duyar ve düzenli sulama gerektirir.
• Hasat: Enginarlar, çiçek açmadan önce, tomurcuklar büyüdüğünde hasat edilir. Genellikle 6-8 ay arasında olgunlaşır.

6. İpuçları

• Taze Enginar Seçimi: Taze enginar, sıkıca kapanmış ve yeşil renkte olmalıdır. Yaprakları gevrek ve sert olmalı, gevşemiş veya kahverengileşmiş enginarlardan kaçınılmalıdır.
• Enginar Temizliği: Enginarın dış yaprakları, pişirmeden önce soyulmalıdır. Tomurcuk kısmı oyularak hazırlığa başlanır.
• Enginarın Tadı: Enginarın doğal acılığını azaltmak için, pişirme sırasında limon suyu veya sirke eklenebilir.
• Enginar Saklama: Taze enginar, buzdolabında 1-2 gün saklanabilir. Uzun süre saklanacaksa, enginarlar dondurulabilir.

7. İlginç Bilgiler

• Enginarın Tarihi: Mısır'dan Roma İmparatorluğu'na kadar çok eski bir geçmişi vardır. Romalılar, enginarı lüks bir sebze olarak tüketmişlerdir.
• Meyve veya Sebze: Enginar, botanik olarak çiçek tomurcuğu olduğundan, aslında bir meyve olarak kabul edilir, ancak sebze gibi tüketilir.
• Enginarın Kullanım Alanları: Enginar, sadece yemeklerde değil, aynı zamanda kozmetik ürünlerde ve ilaçlarda da kullanılır. Enginar özleri, cilt bakımında ve detoks için faydalıdır.