Bilgisayar Virüsü Türleri Nelerdir?

Bilgisayar Virüsü Türleri

Bilgisayar virüsleri, kötü amaçlı yazılımlar (malware) arasında en yaygın olanlardan biridir. Bilgisayar virüsleri, kendilerini başka programların veya dosyaların içine gizleyerek çoğalır ve sistemlere zarar verir. Virüsler, farklı türlerde ve tehdit seviyelerinde olabilir. İşte yaygın bilgisayar virüs türleri: 

1. Dosya Virüsleri

Tanım: Dosya virüsleri, genellikle çalıştırılabilir dosyalar (exe, com, bat gibi) içerisine gizlenir. Bu virüsler, kullanıcı bir dosyayı açtığında veya çalıştırdığında aktive olur.

Özellikler:

• Kendisini çalıştırılabilir dosyalara ekler.
• Çoğaldıkça, sistemdeki diğer dosyaları da etkileyebilir.
• Çoğunlukla bilgisayarın sistem dosyalarına zarar verir.

Örnek: CIH (Chernobyl) virüsü.

2. Makro Virüsleri

Tanım: Makro virüsleri, genellikle uygulama programlarının (örneğin, Microsoft Word veya Excel) makro özelliklerini kullanarak yayılır. Bu tür virüsler, belge veya tabloyu açtığınızda etkinleşir.

Özellikler:

• Uygulama dosyalarındaki makro komutlarını değiştirir.
• Kullanıcı belgenin içeriğini görürken virüs çalışmaya başlar.
• Çoğunlukla belge ve yazılım dosyalarını hedef alır.

Örnek: Melissa virüsü.

3. Boot Sector (Önyükleme Sektörü) Virüsleri

Tanım: Boot sector virüsleri, bir bilgisayarın sabit diskindeki veya USB bellek gibi harici aygıtlardaki önyükleme sektörünü hedef alır. Bu virüsler, bilgisayarın açılışında devreye girer.

Özellikler:

• Bilgisayarın açılışında etkinleşir.
• Önyükleme dosyasını etkileyerek işletim sisteminin başlatılmasını engelleyebilir.
• Genellikle disketler ve USB bellekler aracılığıyla yayılır.

Örnek: Stone virus.

4. Polimorfik Virüsler

Tanım: Polimorfik virüsler, kendilerini sürekli olarak değiştirir, yani her kopya farklı bir şekilde görünür. Bu, antivirüs yazılımlarının virüsü tanımasını zorlaştırır.

Özellikler:

• Kendini sürekli olarak değiştirir ve gizler.
• Antivirüs yazılımlarını atlatma amacı güder.
• Yüklediği zararlı yazılımlar çeşitli olabilir.

Örnek: Storm Worm.

5. Metamorfoz Virüsleri

Tanım: Metamorfoz virüsleri, polimorfik virüslerden daha sofistike bir şekilde kendini değiştirir. Bu virüsler, her yeni kopyasında tamamıyla farklı bir yapıya bürünür.

Özellikler:

• Her yeni kopyası farklı bir biçime sahiptir.
• Çoğaldıkça daha karmaşık hale gelir.
• Antivirüs yazılımlarını geçmek için sürekli değişir.

Örnek: ZMist.

6. Trojan (Truva Atı)

Tanım: Truva atları, kullanıcıları kandırarak veya sosyal mühendislik kullanarak sisteme sızar. Genellikle faydalı bir yazılım gibi görünür, ancak arka planda kötü amaçlı faaliyetlerde bulunur.

Özellikler:

• Kendini faydalı bir yazılım gibi gösterir.
• Kullanıcının bilgisayarına gizlice zarar verir.
• Çoğu zaman kullanıcı bilgilerini çalar veya bilgisayarı uzaktan kontrol eder.

Örnek: Zeus Trojan.

7. Worms (Solucanlar)

Tanım: Solucanlar, kendilerini çoğaltarak ve ağ üzerinden yayarak bilgisayarlar arasında yayılır. Diğer virüslerden farkı, kendisini başka bir dosya veya program içine yerleştirmez; bağımsız olarak yayılır.

Özellikler:

• Ağ üzerinden yayılır ve çoğalır.
• Bilgisayarları yavaşlatabilir ve ağ trafiğini aşırı yükleyebilir.
• Genellikle kullanıcı müdahalesi olmadan yayılır.

Örnek: Blaster worm.

8. Ransomware (Fidye Yazılımı)

Tanım: Ransomware, bilgisayarınızdaki dosyaları şifreleyerek veya erişimi engelleyerek fidye talep eder. Kullanıcıdan belirli bir miktarda ödeme almayı amaçlar.

Özellikler:

• Bilgisayardaki dosyalar şifrelenir veya erişim engellenir.
• Kullanıcıdan ödeme talep edilir (genellikle Bitcoin gibi dijital paralarla).
• Ödeme yapılmazsa, dosyaların silinmesi veya kaybolması tehdidi yapılır.

Örnek: WannaCry ransomware.

9. Rootkit

Tanım: Rootkitler, kötü amaçlı yazılımlarının sistemin kök (root) düzeyine yerleşmesini sağlar. Bu tür virüsler, bilgisayarın yönetici (admin) haklarıyla çalışarak gizlice sistemdeki diğer kötü yazılımlar için kapı aralar.

Özellikler:

• Sistem düzeyinde gizlice çalışır.
• Antivirüs programlarını ve güvenlik duvarlarını atlatır.
• Bilgisayarın yönetici haklarına sahip olur.

Örnek: Hacker Defender.

10. Keylogger (Klavye Kaydedici)

Tanım: Keylogger, kullanıcıların klavye üzerinden yazdığı her şeyi kaydeden bir kötü amaçlı yazılımdır. Bu yazılım, genellikle kişisel bilgileri (şifreler, kredi kartı numaraları vb.) çalmak için kullanılır.

Özellikler:

• Klavye girişlerini kaydeder.
• Şifreler ve kişisel bilgileri çalmak için kullanılır.
• Çoğu zaman fark edilmeden çalışır.

Örnek: Perfect Keylogger.

11. Adware (Reklam Yazılımı)

Tanım: Adware, reklamları zorla göstermek amacıyla bilgisayarınıza bulaşan yazılımlardır. Genellikle kullanıcı deneyimini bozar ve bazı durumlarda verilerinizi izleyebilir.

Özellikler:

• Reklamları gösterir.
• Kullanıcı izni olmadan yüklenebilir.
• Verilerinizi takip edebilir ve gelir sağlamak amacıyla reklamları tıklar.

Örnek: Fireball adware.

12. Botnet Virüsleri

Tanım: Botnet virüsleri, bir grup bilgisayarı (botlar) kontrol altına alır ve bunları zararlı amaçlarla kullanır. Bu bilgisayarlar, merkezi bir komutla saldırılara katılır veya çeşitli kötü faaliyetlerde bulunur.

Özellikler:

• Botnet, çok sayıda bilgisayarın kontrolünü ele geçirir.
• Genellikle DDoS saldırıları veya spam e-posta gönderimi için kullanılır.
• Çoğu zaman kullanıcılar, bilgisayarlarının kontrol edildiğinin farkında olmaz.

Örnek: Mirai botnet.

Sonuç

Bilgisayar virüsleri, farklı türlerde gelir ve her biri farklı tehdit seviyelerine sahip olabilir. Bilgisayar kullanıcıları, antivirüs yazılımlarını güncel tutmalı, dikkatli internet alışkanlıkları geliştirmeli ve şüpheli dosyaları açmaktan kaçınmalıdır. Virüslerden korunmak için güvenlik yazılımlarının yanı sıra, kullanıcıların güvenli internet kullanımı konusunda da dikkatli olmaları önemlidir.