ASİT YAĞMURU (Acid Rain)

Asit Yağmuru Nedir?

Asit yağmuru veya asit birikimi, atmosferden ıslak veya kuru biçimde yere düşen sülfürik veya nitrik asit gibi asidik bileşenler içeren her türlü yağışı içeren geniş bir terimdir. Buna yağmur, kar, sis, dolu ve hatta asidik toz dahildir.  

Asit Yağmuruna Ne Sebep Olur? 

Asit yağmuru, kükürt dioksit (SO₂ ) ve nitrojen oksitlerin (NO_X ) atmosfere yayılması ve rüzgar ve hava akımlarıyla taşınmasıyla ortaya çıkar. SO₂ ve NO_X su, oksijen ve diğer kimyasallarla reaksiyona girerek sülfürik ve nitrik asitler oluşturur. Bunlar daha sonra yere düşmeden önce su ve diğer malzemelerle karışır.

Asit yağmurlarına neden olan SO2 ve NO_X'in küçük bir kısmı volkanlar gibi doğal kaynaklardan gelirken büyük bir kısmı fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanmaktadır. Atmosferdeki başlıca SO₂ ve NO_X kaynakları şunlardır:

• Elektrik üretmek için fosil yakıtların yakılması. Atmosferdeki SO₂'nin üçte ikisi ve NO_X'in dörtte biri elektrik jeneratörlerinden gelmektedir.
• Araçlar ve ağır iş makinaları.
• İmalat, petrol rafinerileri ve diğer endüstriler.

Rüzgarlar SO₂ ve NO_X'i uzun mesafelere ve sınırların ötesine taşıyabilir ve asit yağmurunu sadece bu kaynaklara yakın yaşayanlar için değil, herkes için bir sorun haline getirebilir. 

Asit Birikimi Formları

Islak Birikme

Islak çökelme, genellikle asit yağmuru olarak düşündüğümüz şeydir. Atmosferde oluşan sülfürik ve nitrik asitler yağmur, kar, sis veya dolu ile karışarak yeryüzüne düşer.  

Kuru Birikme

Asidik parçacıklar ve gazlar, nemin olmadığı durumlarda kuru çökelme şeklinde atmosferden de çökebilir. Asidik parçacıklar ve gazlar yüzeylerde (su kütleleri, bitki örtüsü, binalar) hızlı bir şekilde birikebilir veya atmosferik taşınma sırasında reaksiyona girerek insan sağlığına zararlı olabilecek daha büyük parçacıklar oluşturabilir. Birikmiş asitler bir sonraki yağmurla bir yüzeyden yıkandığında, bu asitli su toprağın üzerinden geçerek bitkilere ve böcekler ve balıklar gibi yabani hayvanlara zarar verebilir.

Atmosferdeki kuru çökelme yoluyla yeryüzüne çöken asit miktarı, bir bölgenin aldığı yağış miktarına bağlıdır. Örneğin çöl alanlarında kuru/ıslak çökelme oranı, her yıl birkaç inç yağmur alan bir alana göre daha yüksektir.

Asit Yağmurunun Ölçülmesi

Asitlik ve bazlık, 7,0'ın nötr olduğu bir pH ölçeği kullanılarak ölçülür. Bir maddenin pH'ı ne kadar düşükse (7'den az), o kadar asidiktir; Bir maddenin pH'ı ne kadar yüksekse (7'den büyük), o kadar alkalidir. Normal yağmurun pH'ı yaklaşık 5,6'dır; hafif asidiktir çünkü karbondioksit (CO₂ ) içinde çözünerek zayıf karbonik asit oluşturur. Asit yağmurunun pH değeri genellikle 4,2 ila 4,4 arasındadır.