ARPA

Arpa  (Hordeum vulgare L.)

• Arpa, buğdaygillerden taneleri malt ve yem olarak kullanılan önemli bir tek yıllık tahıl bitkisidir. 
• Uzun gün bitkisidir ancak değişik gün uzunluklarına da uyabilir. 
• Tahıllar içerisinde en çok başaklanan bitkidir. 
• Ortalama 5-8 başak verir. 
• Boyu ortalama 35-100 cm’dir. 
• Başakları 8-1 cm boya sahiptir ve 2,4 ve 6 sıralıdır.
• Çiçeğin dışında çiçeği saran kavuz ve kapçık bulunur. 
• Kavuzlu arpa çeşitlerinde kavuz daneye sarılır ve hasat anında daneden ayrılmaz. 
• Danenin ortalama %10-13’ü kavuzdur. 
• Serin iklim tahılı olan arpa kendi grubu içerisinde buğdaydan sonra en çok ekimi yapılan bitkidir. 
• En yaygın kullanım alanları yem ve malt sanayisidir. 
• Yem olarak besin değeri oldukça yüksektir. 
• Yem olarak kullanılacak olan arpaların protein oranının yüksek olması istenir. 
• Danede bulunan kavuz oranının fazla olması pazar kalitesi açısından istenmeyen bir durumdur.

Ekim Periyodu

• Buğday ekiminden önce veya sonra arpa ekimi yapılmamalıdır. 
• Aynı tarla üzerinde art arda yapılan arpa ekimi iyi sonuçlar vermez. 
• Genel olarak baklagil bitkileri pamuk, patates, pancar gibi çapa bitkileri ile nöbetleşe dikilebilirler.

Toprak İsteği

• Bitki, organik maddece zengin toprakları sever. 
• Toprağın milli, havalanması ve rutubeti uygun ve nötr pH olması yetiştiricilikten elde edilen verimi arttırır.

Toprak Hazırlığı

• Sonbahar ayında tarladaki bitki kalıntıları iyice temizlenmeli veya parçalanıp 15-20 cm derinliğinde sürüm yapılarak toprağa karıştırılmalıdır. 
• İşlenen toprak uygun makinelerle ufaltılmalı ve orta ağırlıkta bir tapan çekilerek tohum yatağı hazırlanmalıdır.

Gübreleme

• Gübreleme yapılmadan önce mutlaka toprak analizi yapılmalı ve bu analiz sonuçlarına göre gübreleme yapılmalıdır. 
• Taban gübre uygulaması mibzerle yapılıyorsa ekimle birlikte, serpme olarak yapılıyorsa ekimden en fazla bir hafta önce toprağa uygulanmalıdır. 
• Üst gübre ise kardeşlenme döneminde mümkün olduğunca en erken zamanda toprağa verilmelidir. 
• Malt sanayisinde kullanılmak üzere üretilen arpalarda protein oranının yüksek olması istendiği için azotlu gübreler fazla verilmemeli ve geç zamanda uygulanmamalıdır.

Ekim Zamanı

• Yazlık arpa çeşitleri için en uygun ekim zamanı Kasım ayının ortasından Aralık ayının ortasına kadar olan zamandır. 
• Kışlık arpa çeşitleri ise daha erken zamanda toprağa ekilebilir.

Tarlaya atılacak tohum miktarını etkileyen faktörler şunlardır;

• Ekim zamanı
• Tohumun kalitesi
• Tohum yatağının uygunluğu
• Çeşit
• Toprağın verimlilik seviyesi
• İklim

Ekim

• Eğer mümkünse ekim işleminde mibzer kullanılmalıdır. 
• Ekim derinliği çimlenme için uygun koşullar sağlanacak şekilde ayarlanmalıdır. 
• Çimlenme oranının yüksek olması için ekim derinliği ortalama 3-5 cm olmalıdır. 
• Dönüm başına genel olarak ortalama 20 kg tohum atılır. 
• Ekim işlemi mibzerle yapılıyorsa 2-3 kg daha az tohum kullanılır.

Sulama

• Arpa yetiştiriciliğinde fazla sulama ihtiyacı görülmez. 
• Fakat yağışın yeterli olmadığı bölgelerde sulama yapılması gerekir. 
• Eğer sulama gerekiyorsa ilk sulama sapa kalkma döneminde, ikinci sulama süt olumu döneminde yapılmalıdır. 
• Eğer tek sefer sulama yapılacaksa süt olum devresinde yapılmalıdır.

Yabancı Ot Kontrolü

• Yetiştirilen tarlalarda dar ve geniş yapraklı yabancı otlar verimi olumsuz etkilemektedir. 
• Bitkinin kendisi de dar yapraklı bir bitki olduğu için dar yapraklı yabancı otların mücadelesi daha zor ve masraflıdır. 
• En etkili yabancı ot mücadelesi kimyasal mücadeledir. 
• Yabani yulaf, kuş otu, delice, tilki kuyruğu arpa yetiştiriciliğinde karşılaşılan önemli dar yapraklı yabancı otlardır. 
• Arpa yetiştiriciliğinde görülen en önemli geniş yapraklı yabancı otlar ise yabani hardal, pıtrak, sarı ot, yapışkan otu ve köy göçürendir.

Hasat ve Harman 

• Hasat, dane nemi %13’ün altına düştüğünde yapılmalıdır. 
• İyice kurumadan hasat edilen arpalarda kavuz renk atar. 
• Bu durum ürün kalitesini düşürür. 
• En iyi hasat biçerdöver ile yapılmaktadır. 
• Hasat tam olum zamanı geciktirilmeden yapılmalıdır. 
• Biçerdöver ile yapılan hasatlarda makine ayarı iyi yapılmalıdır. 
• Aksi halde taneler kırılır ve malt sanayinde kullanılamaz hale gelir.

Depolama Ve Saklama

• Hasat edilen arpa nem almayan, kuru, havadar ve aydınlık bir ortamda depolanmalıdır. 
• Depoya koyulacak olan danelerin nem oranı %13’ün altında olmalıdır. 
• Depolanacak ürünün sıcaklığı 15 derecenin üstünde olmamalıdır. 
• Bu sıcaklığın üstünde ambar zararlıların faaliyeti artacağı için ürün kayıpları yaşanabilir. 
• Depoya koyulan arpaların içerisinde yabancı ot tohumu bulunması kızışmaya neden olur.

Arpanın Faydaları

• Bağırsak sağlığını destekler:
• Kilo vermeye yardımcı olur:
• Kemik sağlığına iyi gelir:
• Bağışıklık sistemini güçlendirir:
• Kalp hastalıkları ve kanserden korur:
• Artrit belirtilerini azaltmaktadır:
• Kolesterolü düşürür:
• Diyabete iyi gelir:
• Güçlü bir antioksidan kaynağıdır:
• Kan basıncını düşürür:
• Kalp sağlığını destekler:
• Çocukluk astımını engellemektedir:
• Cilt sağlığını destekler:

Arpa suyunun Faydaları

Arpa B vitamini kompleksi, demir, kalsiyum, magnezyum, manganez, selenyum, çinko, bakır, protein, amino grup asitler, diyet lifi, beta glukan ve çeşitli antioksidanlar açısından zengin bir tahıldır. Sadece yiyerek değil aynı zamanda arpa suyu olarak ta oldukça sağlıklı biri içecek hazırlanarak, yukarıda sayılan bütün besinlerden faydalanılabilir. Düzenli olarak içildiğine genel sağlık sorunlarına yardımcı olan bir bitkidir.

• İdrar yolu enfeksiyonları için oldukça doğal bir çözümdür. Doğal bir diüretik olan bu su, toksinleri ve bakterileri vücuttan idrar yoluyla atar.
• Lif ve beta-glukan içeriği uzun süre tok kalmak için yardımcı olur.
• Metabolizmayı uyarır, böylece kilo vermeye destek olur.
• Arpa suyu kandaki kötü  kolesterol düzeylerini düşürmek için etkilidir.
• Kalp hastalığına yakalanma riskini azaltır.
• B vitamini ve niasin içeren arpa suyunun, anti-inflamatuar ve lipid değiştiren etkileri sayesinde ateroskleroz gelişimini yavaşlatmaya yardımcı olur.
• Kabızlık, hemoroit ve gastrit gibi sindirim sorunlarının tedavisine faydalıdır.
• Beta-glukanlar (çözünür lif tipi) sayesinde yemekten sonra glikoz emiliminin yavaşlatılması ve glikoz, insülin artışını azaltır.
• Vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olur.
• Cilt sağlığını korur.
• Akne ve tıkanmış gözenekler için de iltihabı azaltmaya destek olur.
• Kan dolaşımını artırır.
• Hamile kadınlar için sağlık bir içecektir.
• Sindirimi kolaylaştıran arpa suyu kabızlık ve sabah bulantıları için bir çaredir.
• Gebelik sırasında oluşabilecek mantar enfeksiyonlarını önler.
• Soğuk algınlığı, grip, mide gribi gibi çeşitli hastalıklar ve enfeksiyonlarını atmak için vücudun savunma mekanizması güçlendirir.
• Mükemmel bir demir ve bakır kaynağıdır,
• Anemi ve yorgunluğun yaşanmasını önlemeye yardımcı olur.

Arpayı nasıl tüketmeliyiz?

Suda birkaç saat bekletilen arpalar tencereye alınarak yaklaşık bir saat boyunca haşlanır. Elde edilen haşlanmış arpa tercihe göre seçilen bazı baharatlarla ya da yoğurt ile tüketilebilir. Ayrıca salataların ya da çorbaların içinde de kullanılabilir. Haşlanan arpanın suyu da tüketilir.