ÇÖLLEŞME SORUNU

Çölleşme

Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesine (UNCCD) göre; “Çölleşme”, kurak, yarı-kurak ve yarı nemli alanlarda, iklim değişiklikleri  ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanan arazi bozulmasını ifade eder.

Dünya topraklarındaki bozulmaların sebebi; aşırı otlatma, toprağın aşırı kullanımı, kötü sulama yöntemleri, ormansızlaşma, iklim değişkenliği ve iklim değişimidir. Çölleşmenin diğer önemli faktörleri ise, ekonomik yetersizliklere ve atıkların çoğalmasına neden olan; nüfus artışıyla paralel gıda, su ve toprağa olan talebin artması, modernleşme süreçleri ve geçim kaynaklarındaki değişikliklerdir. Üretimdeki verim kaybı, su ve gıda kıtlığı, yetersiz toprak yönetimi ve yoksulluk; insanların kurak bölgelerden, toprağa olan talebin artmasıyla yeni çölleşme trendlerinin ortaya çıktığı nemli bölgelere mecburi göç etmesinde önemli etmenlerdir.

Kuraklık sıklıkla çölleşmeyi tetikler, ancak insan faaliyetleri genellikle en önemli nedenlerdir. Aşırı ekim toprağı yorar. Aşırı otlatma toprak erozyonunu önleyen  bitki  örtüsünü ortadan kaldırır. Toprağı bir arada tutan ağaçlar, ısınma ve yemek pişirme gibi ihtiyaçların karşılanması amacıyla kereste veya yakacak odun elde etmek için kesilir. Kötü sulama, ekim alanlarının tuzlanmasına yol açarak yılda 500.000 hektar kadar toprağın çölleşmesine yol açar.

Dünyada Çölleşme

250 milyondan fazla insan doğrudan çölleşme ve kuraklıktan etkilenmektedir ve 4 milyar hektardan fazla arazi çölleşme tehdidi altındadır. Buna ek olarak, 110’dan fazla ülkede yaklaşık 1,2 milyar insan çölleşme tehdidi altındadır.

1.2 milyar insanın, dünya topraklarının % 25’inin, dünyadaki kurak alanların %75’inin ve %90’ı gelişmekte olan 110 ülkenin çölleşme tehdidi altında olduğu ve dünyanın kurak alanlarının (hiper-kurak çöller hariç) % 70’den fazlasının bozulmuş olduğu gerçeği  göz  önüne  alındığında;  bu  soruna karşı ciddi önlemler alınmalıdır.

Toprak tabakası son derece hassas, vejetasyon ta- bakası son derece zayıf ve iklimi son derece sert bölgelerde çölleşme çok yoğun hissedilmektedir. Tüm dünyada 5.200.000 hektar tarım arazisine dahil kurak tarım arazilerinden % 70’i tarım özelliklerini kaybetmiştir. Bu nedenle, çölleşme toplam toprakların % 30’una zarar vermektedir. Çölleşmeden doğrudan etkilenen bölgelerde yıllık gelirlere olumsuz etkinin, bir yılda yaklaşık 42 milyar USD olduğu  tahmin  edilmektedir. Ve bu  sayı sadece “doğrudan” maliyeti dikkate aldığımızda çıkan rakamdır.