BİBERİYE

BİBERİYE (Rosmarinus officinalis L.)

İngilizce Adı: Rosemary

Mahalli Adları: Kuşdili, Biberiye, Hasalban.

BİBERİYE HAKKINDA GENEL BİLGİ:

Akdeniz makileri içinde yaygın olarak bulunan bu tür, dünyada Fransa’nın güney bölgesinden başlayarak ülkemizin de dahil olduğu bir kuşak üzerinde ve Afrika’nın kuzeyinde yer alan Tunus, Cezayir kıyılarında tabii olarak yayılış göstermekte ve pek çok ülkede süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizde ise, Kuzeybatı ve Güney Anadolu ile Adalar genelinde yayılış sahası olup, Çanakkale (Erenköy), İçel (Tarsus; Eshabılkehf), Adana (Kozan), Hatay (İskenderun) da kültürü yapılarak yetiştirilmektedir. Lamiaceae (Labiatae) familyasının bir türü olan bu bitki çalımsı görünümdedir.

BİTKİNİN TEŞHİSİ:

2. m.ye kadar boylanan, sık dallı kışın yaprağını dökmeyen bu bitkinin genç dalları köselemsi görünümdedir. Yapraklar, karşılıklı1-2cm boyunda. 1-4 mm. eninde, kenarlar, düz ve arka yüze doğru kıvrılmış sivri uçlu mızrak şeklinde, üst yüzleri parlak yeşil düzgün, alt yüzler ise küçük tüylerle kaplı vaziyette ve soluk grimsi-yeşil renktedir. Orta damar alt yüzde oldukça belirgindir. İlkbahar ve bütün yaz mevsimi boyunca açan pembe veya soluk-mavi renkli çiçekleri yalancı salkım kuruluşundadır. Esmer renkli küçük meyveleri vardır.

DİĞER BİTKİLERLE KARIŞTIRILMASI:

Diğer bitkilerle karıştırılması söz konusu değildir.

KULLANILAN BÖLÜMLERİ: 

Yaprakları ve çiçekli dalları.

TOPLAMA ZAMANI VE ŞEKLİ:

Yaprak ve çiçekli dalları, çiçek açma dönemi olan ilkbahar ve yaz ayları boyunca toplanır. Toplama işlemi yerden 2 parmak yüksekten, keskin bir aletle bitkinin kesilmesi şeklinde yapılır.

KURUTMA ŞEKLİ VE DEPOLANMASI:

Kurutma gölgelik yerlerde, açık havada ve sık sık bitkiler alt üst edilerek yapılır.

ETKEN MADDELERİ VE BULUNMA ORANLARl:

Kuşdili yapraklarının su buharı destilasyonu sonu cunda % 1-2 oranında uçucu yağ, % 8 tanen ve acı madde elde edilir. % 1 -2 oranında elde edilen uçucu yağda ise % 20 kadar borneol ve bornil asetat, %5-12 kadar kâfur,% 15-30 sineol ve bir miktarda pinen bulunmaktadır.

SANAYİDEKİ KULLANIM ALANI:

İlaç sanayiinde haricen kullanılan preparatların terkibine girer. Ayıca hazım sistemini uyarıcı ve safra artırıcı şuruplar r bileşiminde yer aldığı gibi kelliği önleyici saç losyonlarının yapımında da kullanılır. Uçucu yağından haricen uyarıcı olarak faydalanılmaktadır.

HALK ARASINDAKİ KULLANIM ALANI:

Halk arasında çay gibi demlenmek suretiyle baş ağrılarına ödeme, şeker hastalığına karşı kullanıldığı gibi, mide ve barsak uyarıcısı olarak da kullanılmaktadır.

DROG OLARAK ÖZELLİKLERİ:

Mide ve barsak uyarıcısı, idrar söktürücü, safra artırıcı ve haricen uyarıcıdır.