Yarı kurak iklim (step iklimi) (Semi-arid climate (step climate))
1) Potansiyel evapotranspirasyonun altında, fakat çok ekstrem olmayan, yağış alan bir bölgenin iklimidir. Köppen iklim sınıflaması tarafından verilen daha belirgin bir tanım, step iklimlerini, ekolojik özellikler ve tarımsal potansiyel itibariyle, çöl iklimleri ile nemli (humid) iklimler arasında bir geçiş iklimi olarak değerlendirmektedir.2)
Savan (Sahara) ile sıcak çöller arasında veya sıcak çöl ile Akdeniz iklimi
arasında uzanan geçiş bölgesinin iklimi ile bu bölgede yetişen kurakçık bitki.
Yarı Kurak İklim (Step İklimi) (Semi-arid Climate (Steppe Climate)), yıllık yağış miktarının ortalama 250 mm ile 500 mm arasında olduğu, kuraklık ve çölleşmeye yakın fakat çöl iklimi kadar sert olmayan bir iklim tipidir. Step iklimi, özellikle iç bölgelerde, okyanus etkisinden uzak, geniş kara alanlarında ve yüksek dağ sıralarının gölgesinde görülen bir iklim tipidir. Bu iklimin adı, bu iklimin yaygın olarak görüldüğü step adı verilen büyük çayır ve otlak alanlarından gelmektedir.
Yarı Kurak İklimin Özellikleri:
-
Yağış Miktarı:Yarı kurak iklimde yıllık yağış miktarı 250 mm ile 500 mm arasında değişir. Bu miktar, bu bölgelerin tarıma elverişliliğini sınırlı kılmaktadır.
-
Sıcaklık:Yarı kurak bölgelerde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk olabilir. Yaz sıcaklıkları genellikle yüksek olup, gün içinde sıcaklıklar büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir. Kışın ise don olayları ve soğuk hava görülebilir.
-
Rüzgarlar:Step iklimi görülen alanlarda rüzgarlar oldukça güçlü olabilir. Çöl rüzgarları ve kuru hava, bu bölgelerde toprak erozyonunu artırabilir.
-
Nem:Bu bölgelerde nem oranı düşüktür, bu nedenle bu iklimin bitki örtüsü ve tarım alanları sınırlıdır.
-
Bitki Örtüsü:Step ikliminin tipik bitki örtüsü, otlaklar, çalılıklar ve az suya ihtiyaç duyan bitkilerden oluşur. Bu tür bitkiler, uzun süreli kuraklık şartlarında hayatta kalmak için uyum sağlamıştır.
-
Toprak Özellikleri:Topraklar genellikle kuru, kireçli, bazen tuzlu ve verimliliği sınırlıdır. Su tutma kapasitesi düşük olan topraklar, bitkilerin yeterince gelişmesini engeller.
Yarı Kurak İklim Bölgelerinin Yaygın Olduğu Yerler:
- Avrasya Stepleri: Bu iklim, Orta Asya, Moğolistan, Rusya'nın bazı bölgelerinde geniş alanlar kaplar.
- Kuzey Amerika Stepleri: ABD'nin Orta Batı ve Kanada'nın güney bölgelerinde yaygındır.
- Afrika'nın Kuzey ve Güney Bölgeleri: Sahra Çölü'nün güneyinde, Namibya ve Güney Afrika'nın bazı kısımlarında step iklimine rastlanır.
- Avustralya'nın İç Bölgeleri: Avustralya'nın iç kesimlerinde de step iklimi görülmektedir.
Yarı Kurak İklimin Tarımsal ve Ekonomik Etkileri:
-
Tarım:
- Yarı kurak iklim bölgelerinde tarım sınırlıdır ve genellikle suya dayanıklı, kurak iklime uyum sağlamış bitkiler yetiştirilir. Bu bölgelerde sulama yapılmadığı sürece verimli tarım zordur.
- Tahıl, çayır bitkileri ve bazı kurakçıl bitkiler yetiştirilebilir. Özellikle sulama yöntemiyle tarımsal üretim yapılabilir.
-
Hayvancılık:Yarı kurak iklimin tipik olarak yaygın olduğu alanlarda hayvancılık yapılır. Bu bölgelerde sığır, koyun ve keçi gibi hayvanlar beslenir. Ancak su kaynakları ve otlak alanları sınırlıdır, bu da hayvancılık faaliyetlerini etkiler.
-
Su Kaynakları ve Su Yönetimi:Su kaynaklarının sınırlı olması, bu bölgelerde su yönetimini kritik bir konu haline getirir. Yarı kurak bölgelerde yer altı suyu, göletler ve barajlar gibi su kaynaklarının yönetilmesi büyük önem taşır.
-
Çölleşme Riski:Bu iklimin uzun vadede, ormansızlaşma ve yanlış tarımsal uygulamalar sonucu çölleşmeye yol açma riski yüksektir. Yüzeysel erozyon, toprak verimliliğini azaltarak çölleşmeye sebep olabilir.
Yarı Kurak İklimin Çevresel ve Ekolojik Sorunları:
-
Toprak Erozyonu:Bu bölgelerde toprak erozyonu oldukça yaygındır. Özellikle rüzgar erozyonu, bu bölgelerde büyük toprak kayıplarına yol açabilir. Çalılık ve otlaklar korunmazsa toprak kaymaları ve çölleşme görülebilir.
-
Biyoçeşitlilik:Yarı kurak bölgeler, biyoçeşitliliğin sınırlı olduğu alanlardır. Kurak koşullara dayanıklı bitkiler ve hayvanlar burada hayatta kalabilirken, daha hassas türler için yaşam alanı bulmak zor olabilir.
-
Kuraklık ve Su Kıtlığı:Kuraklık, bu bölgelerde yaygın bir problemdir. Su kaynakları ve yer altı suları sınırlı olduğu için, su kıtlığı hayvancılık ve tarım gibi insan faaliyetlerini olumsuz etkiler.
Yarı Kurak İklimin Yönetimi ve Sürdürülebilirlik:
- Su Verimliliği:Bu iklimde, su kaynaklarını verimli kullanabilmek için gelişmiş sulama sistemleri ve su tasarrufu tekniklerinin kullanılması gerekmektedir.
- Erozyon Kontrolü:Bitki örtüsünün korunması, erozyonun engellenmesi için önemlidir. Ayrıca, rüzgarın etkisini azaltacak önlemler alınabilir.
- Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları:Kuraklığa dayanıklı bitkilerin yetiştirilmesi, toprağın korunması ve sürdürülebilir tarım yöntemlerinin benimsenmesi bu bölgeler için önemlidir.
- Hayvancılıkla İlgili Çevresel Yönetim:Hayvancılıkla ilgili sürdürülebilir uygulamalar benimsenmeli, otlatma alanlarının aşırı kullanımı engellenmelidir.
Sonuç:
Yarı kurak iklim, su kaynakları ve ekosistem çeşitliliği açısından zorluklar yaratırken, insan yerleşimleri ve tarım için bazı sınırlamalar getiren bir iklim tipidir. Yine de, doğru yönetim stratejileri ile bu bölgelerde hayvancılık ve tarım yapılabilir. Kuraklık, su kaynakları ve toprak koruma yönetimi bu bölgelerde en büyük öncelikler arasında yer almalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz İçin Teşekkürler