Tropikal Orman Nedir?

Tropikal orman (Tropical forest)

Tropikal bölgelerdeki  kurak ve yarı kurak bölgelerde  yetişen  ormanlar. Bunlar arasında deniz seviyesi ile 1000 m arasında  Devamlı Yeşil Nemli Ormanlar, savanalarda Kurakçıl Ormanlar,   kıyı kesimlerinde Bataklık Ormanları ve tuzlu sulak kıyılarda ise Mangrov Ormanları yer alır.

Tropikal Orman (Tropical Forest), dünya üzerindeki en verimli ve biyolojik çeşitliliği en yüksek ekosistemlerden biridir. Tropikal ormanlar, genellikle ekvator çizgisine yakın bölgelerde yer alır ve yıl boyunca sıcaklıkların yüksek, yağışların ise bol olduğu bir iklimde gelişir. Bu ormanlar, dünya yüzeyinin yaklaşık %7'sini kaplar, ancak gezegenin biyolojik çeşitliliğinin büyük bir kısmını barındırır.

Tropikal Ormanların Özellikleri

1. Yüksek Sıcaklıklar ve Yağışlar:

   • Tropikal ormanlar, sıcaklıkların genellikle 20°C ile 30°C arasında değiştiği ve yıllık yağış miktarının 1500 mm'nin üzerinde olduğu bölgelerdir.
   • Yağışlar düzenli ve bol olup, yıl boyunca devam eder. Yağışlar genellikle yoğun ama kısa süreli olabilir.

2. Biyolojik Çeşitlilik:

   • Tropikal ormanlar, dünya üzerindeki biyolojik çeşitliliğin yaklaşık yarısını barındıran ekosistemlerdir. Bu ormanlarda milyonlarca farklı bitki, hayvan ve mikroorganizma türü yaşamaktadır.
   • Tropikal ormanlar, birçok endemik türün yanı sıra, sayısız yararlı bitki ve hayvanın yaşadığı habitatlardır.

3. Katmanlı Yapı:

   • Tropikal ormanlar, belirgin katmanlara sahip bir yapıya sahiptir. Bu katmanlar, farklı bitki ve hayvan türlerine yaşam alanı sunar:
     • Ağaç Tepesi (Canopy): En üst katmandır ve ormanın en yüksek ağaçları burada bulunur. Bu katmanda çok sayıda kuş, maymun ve böcek yaşar.
     • Alt Orman (Understory): Ağaçların gölgesinde kalan, ışığın sınırlı olduğu katmandır. Burada gölge seven bitkiler ve küçük hayvanlar yaşar.
     • Zemin Katmanı: Toprak yüzeyine yakın olan bu katmanda çürüyen bitki örtüsü ve toprak canlıları bulunur. Hayvanlar ve mikroorganizmalar bu katmanda beslenir.

4. Yüksek Verimli Topraklar:

   • Tropikal ormanlarda, organik madde döngüsü çok hızlıdır. Bu ormanlar, çok verimli topraklar üzerinde büyür, ancak bu verimlilik çoğunlukla yer üstündeki organik maddeden (örneğin ölü bitki örtüsünden) gelir. Topraklar genellikle mineral bakımından zengindir, ancak bu zenginlik hızla tükenebilir.
   • Buna rağmen, ormanların yok edilmesiyle toprak erozyonu ve verim kaybı hızlanabilir.

5. Karbon Depolama:

   • Tropikal ormanlar, atmosferdeki karbonu emerek büyük bir karbon deposu işlevi görür. Bu nedenle, küresel iklim değişikliği ile mücadelede tropikal ormanların korunması çok önemlidir.

6. Dünya Ekosistemine Katkıları:

   • Tropikal ormanlar, sadece yerel iklimi düzenlemekle kalmaz, aynı zamanda küresel iklimi de etkiler. Yağmur, rüzgar ve su buharı döngüleri sayesinde, tropikal ormanlar dünyanın diğer bölgelerinde iklim düzenlemelerine katkıda bulunur.
   • Tropikal ormanların sunduğu oksijen, biyolojik çeşitlilik ve iklim dengesi, dünya ekosisteminin sağlıklı işleyişi için hayati öneme sahiptir.

Tropikal Ormanların Yaygın Olduğu Bölgeler

Tropikal ormanlar, genellikle ekvatoral bölgelerde bulunur. En yaygın olduğu yerler şunlardır:

1. Amazon Yağmur Ormanı (Güney Amerika):Dünyanın en büyük tropikal ormanı olan Amazon Ormanı, Brezilya başta olmak üzere birkaç Güney Amerika ülkesinde yer alır. Yüksek biyolojik çeşitliliği ve karbon depolama kapasitesi ile bilinir.

2. Kongo Havzası (Afrika):Orta Afrika'nın Kongo Havzası, dünyanın ikinci en büyük tropikal ormanına ev sahipliği yapar. Bu ormanlar, zengin biyolojik çeşitliliği ve su kaynaklarıyla öne çıkar.

3. Güneydoğu Asya (Endonezya, Malezya, Tayland):Güneydoğu Asya'da, özellikle Endonezya ve Malezya'da tropikal ormanlar yoğun olarak bulunur. Bu ormanlar, palmiye yağı üretimi ve orman kesimi nedeniyle tehdit altındadır.

4. Avustralya ve Pasifik Adaları:Avustralya'nın kuzey bölgelerinde ve bazı Pasifik adalarında tropikal ormanlar bulunur. Ancak, bu ormanlar genellikle daha küçük alanlarda yer alır.

Tropikal Ormanların Tehditleri

1. Ormansızlaşma (Deforestation):Tropikal ormanlar, büyük ölçüde ormansızlaşma nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Tarım, kereste ve madencilik faaliyetleri, bu ormanların yok olmasına neden olmaktadır. Bu da biyolojik çeşitliliğin kaybolmasına, toprak erozyonuna ve karbon salınımına yol açar.

2. İklim Değişikliği:Küresel ısınma, tropikal ormanları olumsuz yönde etkileyebilir. Artan sıcaklıklar ve değişen yağış düzenleri, ormanların yapısını ve biyolojik çeşitliliğini tehdit eder.

3. Kaçak Avcılık ve Ticaret:Tropikal ormanlardaki nadir ve endemik hayvan türleri, kaçak avcılık ve yasadışı ticaret nedeniyle tehdit altındadır. Bu durum, ekosistemin dengesini bozabilir.

4. Tarım ve Sığır Yetiştiriciliği:Özellikle palmiye yağı üretimi ve sığır yetiştiriciliği için yapılan ağaç kesimleri, tropikal ormanların yok olmasına yol açmaktadır. Ormanlar, bu tür ekonomik faaliyetler için giderek daha fazla açılmaktadır.

Sonuç

Tropikal ormanlar, gezegenin en değerli ekosistemlerinden biridir. Yüksek biyolojik çeşitlilik, iklim düzenlemeleri ve karbon depolama gibi kritik işlevler sunar. Ancak, ormansızlaşma, iklim değişikliği ve diğer çevresel tehditler bu ormanların yok olmasına yol açmaktadır. Bu nedenle, tropikal ormanların korunması, küresel çevre sorunlarıyla mücadelede temel bir öncelik olmalıdır.