Süksesyon Ne Demek?

Süksesyon (Succession)

1) Bir bölgede bitki örtüsü kompozisyonunun ve ona bağlı olarak faunanın o bölgede mevcut koşullara bağımlı olarak ZAMAN içinde değişme sürecine sıralı değişim (süksesyon) denir. Sıralı değişim evrelerinin ulaşabileceği en son aşama klimaks bitki örtüsü evresidir.  Bir arazide sıralı değişimin izleyeceği  aşamalar  ile sıralı  değişim  sonucu hangi klimaks bitki örtüsü tipinin ortaya çıkacağı şu etkenler tarafından belirlenir: V = f (Cl, o, r, p, t…) (Kısaltmalar sırasıyla İklim, Organizmalar, topografi, toprak ana materyali, zaman). “Vejetasyon  oluşum etkenleri”  denilen bu faktörlerin  özellikleri bilinirse, zaman içinde bir bölgede ortaya çıkabilecek klimaks vejetasyon tipi de (ve klimaksa ulaşmadan öncedeki süksesyon evrelerinin hangi sırayı takip edeceği konusu da) önceden kestirilebilir. Süksesyonun başladığı t= zaman = 0.0 olarak alınırsa (arazinin doğal yapısında önemli bir değişimin olup bittiği ve yeni sürecin başladığı  periyot), süksesyon  süreci yeni  başlamış sayılır.

Zaman ilerledikçe  de klimaks evresine doğru yaklaşılır.  Klimaks  evreye ulaşma sürecinin  seyri ve uzunluğu,  etkin çevresel  faktörlere  bağlı olarak farklı bölgelerde farklılıklar gösterir.

2) Bitkilerin doğal ortamda zaman sürecine  göre toprakların  ayrılması  ve bitkilerin kendi aralarında rekabet gelişmelerine göre gösterdikleri aşamalar. Uygun iklim koşullarında başlangıçta ot ve çalı ile başlayan süksesyon orman aşamasına ulaşır. Bu aşamaların sonunda bitki klimaksa yani o bölgenin tüm doğal şartlarına göre en uygun bir dengeye ulaşır.

Süksesyon, ekolojik bir terim olarak, bir ekosistemin zaman içinde doğal olarak değişim ve evrim sürecini ifade eder. Bu süreç, bir ekosistemdeki bitki, hayvan ve mikroorganizma topluluklarının başlangıçtan itibaren belirli bir düzen içinde gelişmesi ve evrilmesidir. Süksesyon, genellikle bozulmuş veya yeni oluşan bir alanda başlar ve zamanla çeşitlenir, böylece daha karmaşık ve dengeli ekosistemler ortaya çıkar.

Süksesyonun Türleri:

1. Birincil Süksesyon (Primary Succession):Birincil süksesyon, toprağın hiç var olmadığı, yani yeni oluşan yüzeylerde başlar. Bu, örneğin lavların soğumasıyla meydana gelen yeni arazilerde veya buzulların geri çekilmesiyle ortaya çıkan topraklarda görülebilir. Başlangıçta, taşlar veya kaya yüzeylerinde çok basit bitki ve organizmalar (örneğin likenler ve yosunlar) gelişir, zamanla bu organizmaların döküntüleri, toprağın oluşmasına yardımcı olur.
2. İkincil Süksesyon (Secondary Succession):İkincil süksesyon, daha önce bir ekosistemi barındırmış ancak bir doğal felaket (yangın, sel, fırtına) veya insan müdahalesi (tarım, inşaat) nedeniyle tahrip olmuş alanlarda gerçekleşir. Burada, toprak zaten mevcut olduğundan süksesyon daha hızlı ilerler. İlk aşamada, çimenler ve otlar gibi hızlı büyüyen bitkiler ortaya çıkar, ardından bunları daha büyük ve karmaşık bitkiler takip eder.

Süksesyonun Aşamaları:

1. Kolonizasyon Aşaması:Yeni bir ortamda ilk yerleşimciler (örneğin, likenler, yosunlar veya bazı bakteri türleri) ortaya çıkar. Bu organizmalar, çevreyi değiştirmeye başlar ve toprağın oluşmasını sağlar.

2. Establisman Aşaması:Toprak birikmeye başladığında, bu ortamda daha büyük bitkiler ve organizmalar yaşamaya başlar. Bu aşamada daha büyük çalılar, otlar ve ağaçlar gelişir.

3. Konsolidasyon Aşaması:Ekosistem stabil hale gelir ve çeşitli bitki ve hayvan türlerinin dengede olduğu bir durum oluşur. Burası, en olgun ve kompleks ekosistem aşamasıdır, genellikle ormanlar veya büyük çayırlar gibi karmaşık topluluklar ortaya çıkar.

4. Denge Aşaması (Climax Community):Bu, süksesyonun en son aşamasıdır, burada ekosistem en yüksek biyolojik çeşitliliğe ve stabiliteye ulaşır. Denge topluluğu, çevresel faktörlere dayanıklı hale gelir ve uzun süre değişmeden kalabilir, ancak çevresel değişiklikler ekosistemi etkileyebilir.

Süksesyonun Ekosistemler Üzerindeki Etkileri:

• Biyolojik Çeşitliliğin Artması: Süksesyon sürecinde, basit ve tek tip organizmalar yerini daha kompleks ve çeşitli topluluklara bırakır. Bu, ekosistemdeki biyolojik çeşitliliğin artmasına yol açar.
• Toprak Oluşumu: Birincil süksesyonda, toprak yokken zaman içinde organik madde birikir ve toprak gelişir, bu da bitkilerin büyümesine olanak sağlar.
• Karbon ve Enerji Akışının Gelişmesi: Zamanla ekosistem, daha verimli enerji akışı ve karbon döngüsü sağlamak için gelişir.

Süksesyonun Önemi:

• Ekosistem Sağlığı: Süksesyon, doğal ekosistemlerin yeniden yapılanmasını ve iyileşmesini sağlar. Bu süreç, ekosistemlerin daha dayanıklı ve sürdürülebilir hale gelmesine yardımcı olur.
• Toprak Koruma: Erozyon ve toprak kaybının önlenmesinde, süksesyon süreci toprağın güçlenmesine katkı sağlar.

Özetle:

Süksesyon, bir ekosistemin zaman içinde doğal olarak değişim ve gelişim sürecidir. Bu süreç, birincil (toprağın hiç olmadığı yerlerde başlayan) ve ikincil (daha önce var olan ekosistemlerin tekrar geliştiği) olmak üzere iki şekilde gerçekleşebilir. Süksesyon, ekosistemlerin biyolojik çeşitliliğini artırarak ve toprağı geliştirerek çevresel dengeyi sağlar.