Rüzgarı Önleyici Şeritler Ne Demek?

Rüzgarı önleyici şeritler (Wind break rows)

Rüzgara dik olarak dikilen 3-9 adet çalı ve ağaç sırasından oluşan ve rüzgar hızını, ön kısımda rüzgar kırıcının yüksekliğinin 8- 10 katı, arkasında 25 kat uzunluktaki  bir alanda azaltan engellerdir.  Kenarlarda  çalı ve ortalarda ağaçlardan  oluşmuş bulunan %50 hava  geçirimli rüzgar kırıcı  şeritlerin etkileri yüksektir.

Rüzgarı önleyici şeritler (ya da rüzgar kıran şeritleri), özellikle tarım alanlarında, toprak erozyonunu engellemek ve ürünleri rüzgarın zararlarından korumak amacıyla dikilen bitki örtüsü şeritleridir. Bu şeritler, rüzgarın hızını kırarak toprağın korunmasına yardımcı olur, su kaybını azaltır ve tarım verimliliğini artırır. Rüzgar kıran şeritleri, doğal bitkilerden (özellikle ağaçlar ve çalılar) veya tarımsal bitkilerden oluşturulabilir.

Rüzgarı Önleyici Şeritlerin Amaçları

1. Toprak Erozyonunu Azaltmak:
   Rüzgarın etkisiyle toprak yüzeyinin taşınmasını önler. Özellikle kuru ve yarı kuru bölgelerde rüzgarın toprağı uzak mesafelere taşıması ciddi verim kayıplarına yol açabilir. Rüzgar kıran şeritleri, bu tür kayıpları engeller.

2. Su Kaybını Azaltmak:
   Rüzgar, topraktan su buharlaştırarak kuraklığa neden olabilir. Rüzgarı önleyici şeritler, toprağın nemini koruyarak su kaybını azaltır, bitkilerin daha iyi büyümesine olanak sağlar.

3. Tarım Ürünlerini Koruma:
   Rüzgar, tarım alanlarında ürünlere zarar verebilir. Özellikle tahıllar, meyve ağaçları ve diğer hassas bitkiler rüzgardan etkilenebilir. Rüzgar kıran şeritleri, bu bitkileri koruyarak verim kaybını önler.

4. Biyolojik Çeşitliliği Artırmak:
   Bitkilerin büyümesi, çevredeki ekosistemin biyolojik çeşitliliğini artırabilir. Bu şeritler, çevreye fayda sağlar ve doğal yaşam alanları oluşturur.

5. Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları:
   Rüzgarı önleyici şeritler, sürdürülebilir tarımın bir parçası olarak ekilebilir. Bu tür önlemler, toprağın korunmasına ve uzun vadeli tarımsal verimliliğin sürdürülmesine yardımcı olur.

Rüzgarı Önleyici Şeritlerin Yapısı ve Konumu

• Yükseklik ve Genişlik:
  Rüzgarı önleyici şeritlerin etkili olabilmesi için yüksekliği ve genişliği önemlidir. Şeritlerin yeterli yüksekliğe ve genişliğe sahip olması, rüzgarın hızını etkili bir şekilde kırmak için gereklidir. Genellikle, şeritlerin yüksekliği rüzgarın kırılması için yeterli olmalıdır ve genişlik, rüzgarın etkisini azaltacak kadar geniş olmalıdır.

• Bitki Seçimi:
  Şeritlerin oluşturulmasında kullanılacak bitkiler, yerel iklim koşullarına ve toprak türüne uygun olmalıdır. Rüzgar kıran şeritlerinde genellikle hızlı büyüyen, rüzgarın etkisini kesebilecek güçlü kök yapısına sahip bitkiler tercih edilir.
  • Ağaçlar: Meşe, karaçam, sedir gibi dayanıklı ve hızlı büyüyen ağaç türleri, şeritlerde kullanılır.
  • Çalılar: Çalılar, özellikle ağaçlardan daha kısa sürede büyür ve rüzgarın etkisini kırmada yardımcı olabilir. Çalı türleri, şeritlerin alt katmanlarında yer alabilir.

• Konumlandırma:
  Rüzgar kıran şeritleri, rüzgarın yönüne dik olarak yerleştirilir. Bu sayede, şeritler rüzgarın hızını doğrudan kırarak toprağı ve bitkileri korur. Ayrıca, bu şeritlerin düzgün bir şekilde yerleştirilmesi, etkinliklerini artırır.

Rüzgarı Önleyici Şeritlerin Tarım Üzerindeki Faydaları

1. Toprak Koruma:
   Rüzgar kıran şeritleri, toprak erozyonunu önler. Özellikle kumlu topraklarda, bu tür şeritler, toprağın uçmasını engelleyerek verimli tabakanın korunmasına yardımcı olur.

2. Verim Artışı:
   Bitkiler rüzgarın zararlarından korunur, böylece verim kayıpları azalır. Ayrıca, nem kaybı azaldığı için sulama ihtiyacı da düşer.

3. Daha Az Zararlı Etken:
   Rüzgar kıran şeritleri, rüzgarın zararlı etkilerini keserek bitkilerin daha sağlıklı büyümesine olanak tanır. Bu da zararlıların ve hastalıkların yayılmasını engeller.

4. Daha İyi Mikromikroiklim Koşulları:
   Rüzgarı önleyici şeritler, çevrede daha uygun mikroiklim koşulları yaratır. Toprağın nem seviyesini artırarak, bitkilerin daha iyi gelişmesini sağlar.

Rüzgarı Önleyici Şeritlerin Dezavantajları

1. Başlangıç Maliyeti:
   Şeritlerin kurulumu, başlangıçta maliyetli olabilir çünkü bitkilerin dikilmesi ve bakımının yapılması gereklidir. Ancak uzun vadede faydaları, maliyeti karşılar.

2. Bakım Gereksinimi:
   Rüzgar kıran şeritlerinin bakımı düzenli olarak yapılmalıdır. Ağaçların budanması, hastalıkların ve zararlılara karşı korunması önemlidir.

3. Yerleşim Alanı Gereksinimi:
   Rüzgar kıran şeritleri için yeterli alan gereklidir. Tarım alanlarının verimli bir şekilde kullanılması için uygun alanlarda yerleştirilmelidir.

Sonuç

Rüzgarı önleyici şeritler, toprak erozyonunun önlenmesinde, su kaybının azaltılmasında ve tarım alanlarında verimliliğin artırılmasında önemli bir rol oynar. Özellikle rüzgar erozyonunun yaygın olduğu bölgelerde, bu tür şeritler sürdürülebilir tarım uygulamaları için etkili bir çözümdür. Ağaçlar, çalılar ve diğer bitkiler kullanılarak oluşturulabilecek rüzgar kıran şeritleri, çevre dostu ve ekonomik olarak verimli bir toprak koruma yöntemidir.