PEYZAJ

Peyzaj (Landscape)

1) Bir ekosistemler mozaiğini taşıyan bir alan. Kültürel peyzaj ise,  üzerinde insan topluluklarının yer aldığı veya belirgin insan etkilerinin görüldüğü peyzaj alanlarıdır.

2) Taşıdığı ekolojik, kültürel ve sosyoekonomik özellikleri itibariyle etrafındaki alanlardan  belirgin farklılık  gösteren, büyüklük  bakımından  eko bölgeden küçük olan alan.  Korumacılar, işlevsel koruma peyzajlarını tanımlamak için biyocoğrafik özellikleri kullanırken, çiftçi ve hayvancı topluluklar kendilerinin kültürel ve   yaşamsal peyzaj  alanlarını farklı parametreleri kullanarak tanımlarlar.

Peyzaj (Landscape), bir alanın doğal ve insan yapımı öğelerini içeren estetik, ekolojik ve işlevsel bir düzenlemesi ve planlanmasıdır. Peyzaj çalışmaları, hem çevrenin doğal güzelliklerini koruma hem de yaşam alanlarını daha sürdürülebilir ve estetik hale getirme amacı taşır.

Peyzajın Türleri

1. Doğal Peyzaj:
   • İnsan müdahalesi olmadan, doğanın kendi süreçleriyle şekillendirdiği alanlardır.
   • Örnek: Ormanlar, dağlar, göller, doğal vadiler.
2. Kültürel Peyzaj:
   • İnsan faaliyetleri sonucu şekillenen alanlardır.
   • Örnek: Tarım alanları, şehir parkları, tarihi bahçeler.
3. Kentsel Peyzaj:
   • Şehir ve yerleşim bölgelerinde doğal ve yapısal öğelerin uyumunu içerir.
   • Örnek: Şehir parkları, yürüyüş yolları, meydanlar.
4. Kırsal Peyzaj:
   • Tarım alanları, köy yerleşimleri ve doğal öğelerin bulunduğu açık alanları kapsar.

Peyzaj Tasarımının Amaçları

1. Estetik: Mekânın görsel olarak hoş bir şekilde düzenlenmesi.
2. Ekoloji: Çevreye zarar vermeyen, doğal kaynakları koruyan bir düzen oluşturmak.
3. İşlevsellik: Alanın kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi.
4. Biyoçeşitliliğin Artırılması: Yerel bitki ve hayvan türleri için yaşam alanları yaratmak.
5. Sürdürülebilirlik: Doğal kaynakların korunmasını ve enerji tasarrufunu sağlamak.

Peyzajın Unsurları

1. Doğal Unsurlar:Toprak, su, bitki örtüsü, doğal habitatlar ve iklim.
2. Yapısal Unsurlar:Binalar, yollar, köprüler, duvarlar, oturma alanları gibi insan yapımı öğeler.
3. Dekoratif Unsurlar:Heykeller, aydınlatmalar, süs havuzları, pergolalar gibi estetik unsurlar.
4. Fonksiyonel Unsurlar:Yürüyüş yolları, oyun alanları, otoparklar gibi kullanım alanlarını içeren yapılar.

Peyzaj Tasarım Süreci

1. Planlama:
   • Alanın analiz edilmesi ve mevcut koşulların değerlendirilmesi.
   • Kullanıcı ihtiyaçlarının belirlenmesi.
2. Tasarım:
   • Doğal ve yapısal unsurların bir araya getirildiği bir plan oluşturulur.
   • Bitki seçimi, renk düzeni ve materyal seçimleri yapılır.
3. Uygulama:
   • Planın sahada hayata geçirilmesi.
   • Bitkilerin dikilmesi, yapısal elemanların inşası.
4. Bakım:
   • Peyzajın sürdürülebilirliği için düzenli bakım çalışmaları yapılır.

Peyzaj Tasarımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. İklim ve Coğrafya: Alanın iklimine ve doğal koşullarına uygun bitkiler ve malzemeler seçilmelidir.
2. Yerel Malzemeler: Bölgeye özgü malzemelerin kullanımı hem ekonomik hem de çevre dostudur.
3. Ekolojik Denge: Doğal kaynakları koruyan, biyoçeşitliliği artıran bir tasarım yapılmalıdır.
4. Kullanıcı Odaklılık: Alanı kullanacak kişilerin ihtiyaçlarına uygun işlevsel düzenlemeler yapılmalıdır.

Peyzaj Örnekleri

1. Doğal Parklar: Milli parklar, botanik bahçeler.
2. Kentsel Alanlar: Şehir parkları, meydanlar, yeşil çatı projeleri.
3. Tarihi Peyzajlar: Osmanlı bahçeleri, İngiliz bahçeleri, Zen bahçeleri.