Orman Amenajmanı Nedir?

Orman amenajmanı (orman yönetimi) (Forest management)

1) Orman alanlarının  ve kaynaklarının, bütünlüğünü, biyolojik  çeşitliliğini, verimliliğini, gençleşme kapasitesini ve  sağlığını   muhafaza edecek ve geliştirecek,  potansiyellerinden  ekolojik,  ekonomik,  sosyal ve kültürel çok yönlü faydaları  bugün ve gelecekte,  yerel,  ülkesel ve küresel düzeylerde sürdürülebilir  olarak ve toplum yararına  sağlayacak  ve diğer ekosistemlere zarar vermeyecek şekilde yönetimi.

2) Ormancılığın, her türlü idari, yasal, ekonomik ve sosyal boyutları yanında, bilimsel ve özellikle silvikültür, koruma ve düzenleme gibi yönleriyle uğraşan bir kolu. Orman yönetimi, odun ve odun dışı ürünler faydalanması,  orman genetik kaynakları,  estetik, rekreasyon,  kentsel değerler,  yaban  alanları  ve yaban hayatı,  orman içi su ürünleri ve benzeri diğer  orman varlıkları  ve işlevlerini kapsar  ve   bunlarla  ilgili  faaliyetleri   planlar  ve   yürütür.

3) Bir orman işletmesini veya onun ayrıldığı işletme şefliklerini tespit edilen işletme  amaçları ve   koruma  hedeflerine göre  planlayan ve   planın uygulanmasını izleyen ormancılık bilim dalı.

Orman Amenajmanı Nedir?

Orman amenajmanı, ormanların planlı bir şekilde yönetilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için yapılan tüm çalışmaların genel adıdır. Bu süreç, ormanların biyolojik çeşitliliğini koruyarak, ekonomik, ekolojik ve sosyal açıdan fayda sağlayacak şekilde yönetilmesini amaçlar. Orman amenajmanı, orman kaynaklarının en verimli şekilde kullanılmasını ve aynı zamanda çevresel dengeyi korumayı hedefler.

Orman Amenajmanının Amaçları

1. Sürdürülebilir Orman Yönetimi: Orman kaynaklarının gelecekte de kullanılabilir olmasını sağlamak için doğal dengeyi koruyarak, ağaç kesimi, ağaçlandırma, yangınla mücadele gibi süreçleri düzenler.

2. Biyolojik Çeşitliliği Koruma: Ormanların ekosistem hizmetleri ve biyolojik çeşitliliği koruma amacına hizmet eder. Farklı bitki ve hayvan türlerinin yaşam alanlarını güvence altına alır.

3. Ekonomik Faydalar Sağlama: Ormanların odun, odun dışı ürünler ve turizm gibi ekonomik değerlerini sürdürülebilir bir şekilde elde etmeyi hedefler.

4. Çevresel Dengeyi Sağlama: Ormanların hava kalitesini iyileştirmesi, su döngüsüne katkı sağlaması ve iklim değişikliği ile mücadele etmesi gibi ekolojik işlevlerini sürdürülebilir biçimde devam ettirir.

5. Toplumsal Katkılar: Ormanların yerel halk için geçim kaynağı oluşturması, ekoturizm gibi faaliyetlerle sosyo-ekonomik kalkınmayı desteklemesi gibi sosyal hedefler de vardır.

Orman Amenajmanının Temel İlkeleri

1. Doğal Kaynakların Korunması: Ormanlar, sadece odun üretimi amacıyla değil, tüm ekosistem işlevlerini yerine getirecek şekilde yönetilmelidir. Bu, su kaynaklarını koruma, erozyon önleme ve biyolojik çeşitliliği sağlama anlamına gelir.

2. Çevresel Sürdürülebilirlik: Orman amenajmanı, ormanların biyolojik, fiziksel ve kimyasal dengesini bozmadan, yenilenebilir kaynaklardan maksimum fayda sağlanmasını hedefler.

3. Ekonomik Verimlilik: Ormanlar, ticari değerlerinin yanı sıra turizm ve diğer odun dışı ürünlerle de gelir kaynağı oluşturabilir. Ancak bu faydaların sürdürülebilir olması gerekir.

4. Toplum Odaklı Yönetim: Ormanlar, yerel halkın da yararına olacak şekilde yönetilmelidir. Toplumun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, orman yönetimi kararları alınmalıdır. 

Orman Amenajmanının Aşamaları

1. Veri Toplama ve Envanter Çalışmaları: Orman amenajmanının ilk aşaması, ormanın mevcut durumunu anlamak için kapsamlı veri toplamaktır. Bu, ağaç türlerinin çeşitliliği, ormanın büyüklüğü, ekosistem sağlığı ve biyoçeşitlilik hakkında bilgi edinmeyi içerir.

2. Planlama: Ormanların kullanımı ve yönetimi için bir plan hazırlanır. Bu plan, ormanın hangi alanlarının korunacağı, hangi alanların ağaçlandırılacağı, odun kesimi ve diğer faaliyetlerin nasıl düzenleneceği gibi detayları içerir.

3. Uygulama: Planın uygulanması aşamasında, ağaçlandırma, odun kesimi, yangınla mücadele, orman patojenleriyle mücadele gibi eylemler yapılır. Aynı zamanda yerel halkın katılımı da sağlanarak, sürdürülebilir bir yönetim için toplumsal bilinç oluşturulmaya çalışılır.

4. İzleme ve Değerlendirme: Uygulamanın ardından, yapılan çalışmalar izlenir ve değerlendirilir. Gerekli düzeltmeler ve iyileştirmeler yapılır. Ormanların sağlığı, biyolojik çeşitlilik ve ekosistem hizmetleri açısından belirli aralıklarla denetim yapılır.

Orman Amenajmanının Yöntemleri

1. Kesim Yöntemleri: Orman amenajmanında, ormanların kesilmesi çeşitli yöntemlerle yapılır. Bu yöntemler, ormanın doğal yapısına ve korunması gereken ekosistemlere göre belirlenir. Kesim yöntemleri arasında tek tek ağaç kesimi, grup kesimi ve iz bırakmadan kesim gibi farklı seçenekler bulunmaktadır.

2. Ağaçlandırma ve Yeniden Ağaç Dikimi: Ormanların sürdürülebilirliğini sağlamak için yenilenebilir kaynaklar oluşturulması gereklidir. Bu, boş alanların ağaçlandırılması veya hasat sonrası orman alanlarının yeniden dikilmesi şeklinde yapılır.

3. Yangın Yönetimi: Orman yangınları, ormanların en büyük tehditlerinden biridir. Orman amenajmanı, yangın risklerini azaltmak ve yangınla mücadele etmek için çeşitli önlemler alır. Yangın güvenliği hatları, kontrollü yakma yöntemleri ve yerel halkın bilinçlendirilmesi gibi önlemler alınır.

4. Biyolojik Çeşitliliğin Korunması: Orman amenajmanı, sadece ticari amaçlar için değil, biyolojik çeşitliliğin korunması için de yapılır. Endemik bitkiler ve hayvanlar için koruma alanları oluşturulabilir.

Orman Amenajmanının Faydaları

1. Ekosistem Hizmetleri: Ormanlar, su döngüsüne katkı sağlar, erozyonu önler, hava kalitesini iyileştirir ve karbon emilimini artırarak iklim değişikliği ile mücadeleye yardımcı olur.

2. Ekonomik Kazançlar: Sürdürülebilir orman yönetimi sayesinde, ormanlar uzun vadede ekonomik fayda sağlayabilir. Odun, odun dışı ürünler, ekoturizm ve orman kaynakları, yerel ve ulusal ekonomilere katkı sağlar.

3. Toplum Sağlığı ve Refahı: Ormanlar, yerel halk için geçim kaynağı oluşturur. Aynı zamanda ormanlık alanlarda yapılan rekreasyonel faaliyetler, toplum sağlığına ve yaşam kalitesine katkıda bulunur.

Sonuç

Orman amenajmanı, ormanların verimli bir şekilde kullanılmasını ve korunmasını sağlayan bilimsel ve pratik bir alandır. Hem ekonomik hem de ekolojik faydalar sağlamak için ormanların sürdürülebilir yönetimi çok önemlidir. Bu süreç, yalnızca ağaç kesimi değil, aynı zamanda biyolojik çeşitliliğin korunması, yerel halkın katılımı ve çevresel dengenin sağlanması gibi geniş bir yelpazede faaliyetleri içerir. Orman amenajmanı, doğal kaynakların gelecekteki nesiller için korunmasına katkı sağlar.