Meşcere (bük) (Stand)
1) Tür bileşimi, gelişim, yaş ve yapı bakımından tekdüzelik gösteren ve etrafındaki diğer ağaç toplumlarından belirgin şekilde ayrılabilen, yerel iklim oluşturacak derecede yayılışa sahip, karşılıklı olarak birbirlerini etkileyen ve genellikle bir hektardan daha fazla alan kaplayan ağaç topluluğu, orman bölümü.
2) Yaş, ağaç türü kombinasyonu, büyüme ya da tesis şekli, bunların hepsi veya bir kısmı ile çevresinden ayrılan orman parçası.
Meşcere (Bük) (Stand)
Meşcere (Bük) veya Stand, orman ekosistemlerinde ağaç türlerinin oluşturduğu topluluk ya da ormanlık alanı tanımlamak için kullanılan terimlerdir. Bir orman ya da orman parçası içerisindeki ağaç türlerinin dağılımı ve yapısına dair genel bilgiyi ifade eder. Bu kavram, ormancılıkla ilgili uygulamalarda ormanın yönetimi, korunması ve planlanması için temel bir rol oynar.
1. Meşcere (Stand) Tanımı
Meşcere, belirli bir alandaki ağaç topluluğunun fiziksel ve biyolojik özelliklerini ifade eder. Bu özellikler arasında ağaç türleri, yaş grupları, ağaç yoğunluğu, ağaç boyutları, ve orman yapısı bulunur. Meşcere, ormanın tipini ve kullanılabilirliğini belirleyen bir temel birimdir.
Türkçeye genellikle "bük" ya da "orman örtüsü" olarak çevrilen meşcere, ormancılıkta orman alanlarını sınıflandırmak için kullanılan bir kavramdır.
2. Meşcere Türleri
Meşcereler genellikle aşağıdaki kategorilere ayrılır:
a. Ağaç Türüne Göre Sınıflandırma
- Monospecifik Meşcere: Tek bir ağaç türünden oluşan orman topluluğu. Örneğin, sadece çam ağaçlarının bulunduğu bir meşcere.
- Polispecifik Meşcere: Birden fazla ağaç türünün birlikte bulunduğu orman topluluğu. Örneğin, çam, kayın ve meşe ağaçlarının karışımı.
b. Yaş Gruplarına Göre Sınıflandırma
- Genç Meşcere: Ormanın genç yaş grubundaki ağaçlardan oluşan topluluklar. Genellikle fidan ve genç ağaçların yoğun olduğu alanlardır.
- Olgun Meşcere: Ağaçların tam gelişim sürecine ulaşmış, belirli bir yaşa gelmiş ve ekonomik olarak kullanılabilir duruma gelmiş ağaçlardan oluşur.
- Yaşlanmış Meşcere: Ağaçların yaşlandığı ve verimliliğinin azalmaya başladığı meşceredir.
c. Orman Yapısına Göre Sınıflandırma
- Kapalı Meşcere: Ağaçların birbirine yakın olduğu, orman örtüsünün yoğun olduğu alanlar.
- Açık Meşcere: Ağaçların arasındaki mesafenin geniş olduğu ve yer yüzeyinin daha fazla güneş ışığı aldığı orman alanlarıdır.
3. Meşcere Özellikleri
Bir meşcereyi tanımlarken göz önünde bulundurulması gereken başlıca özellikler şunlardır:
a. Ağaç Türleri ve Dağılımı
- Ağaç türlerinin çeşitliliği ve bunların alandaki dağılımı meşcerenin türünü belirler.
- Örneğin, bir meşcerede sadece ladin ağaçları bulunuyorsa, bu monospesifik bir meşcere olarak kabul edilir.
b. Ağaç Yoğunluğu ve Sayısı
- Ağaçların birim alanda ne kadar sık bulunduğu, ormanın yoğunluğu hakkında bilgi verir. Bu, ormanın gelişmişlik derecesini ve bakım gereksinimlerini belirler.
c. Ağaçların Yaşı ve Boyu
- Ağaçların yaşları, büyüme hızları ve boyutları meşcerenin olgunlaşma düzeyini ve ekonomik değerini etkiler.
d. Toprak ve İklim Özellikleri
- Meşcerenin oluştuğu toprağın verimliliği, pH değeri ve iklim koşulları da orman yapısını belirler.
e. Ağaç Altı Bitki Örtüsü
- Ormanın zemininde büyüyen bitkiler ve çalılar da meşcerenin ekolojik çeşitliliğini ve işlevselliğini etkiler.
4. Meşcere Yönetimi
Meşcere yönetimi, ormanın verimli ve sürdürülebilir şekilde kullanılabilmesi için yapılan uygulamaların tümüdür. Bu yönetim süreci, ormancılık politikaları, orman sağlığının korunması ve ekolojik dengeyi sağlamayı amaçlar. Aşağıdaki unsurlar meşcere yönetiminde dikkate alınır:
a. Planlama ve Düzenleme
- Orman alanları, ağaç türlerine, yaş gruplarına ve yerel ekosistem koşullarına göre düzenlenir.
- Meşcerelerin koruma altına alınması veya planlı olarak kesilmesi gibi stratejiler belirlenir.
b. Yetiştirme ve Bakım
- Ormanların sağlıklı gelişimini sağlamak için kesim, budama, sulama ve gübreleme gibi bakım uygulamaları yapılır.
c. Yangın ve Zararlılarla Mücadele
- Orman yangınlarını önlemek için yangın koridorları ve yangınla mücadele yöntemleri geliştirilir.
- Zararlılarla mücadele için biyolojik kontrol veya kimyasal tedavi yöntemleri uygulanır.
5. Ekolojik ve Ekonomik Değer
Meşcerelerin ekolojik ve ekonomik değeri büyüktür. Ekolojik olarak, ormanlar biyolojik çeşitliliği artırır, karbondioksit emilimini sağlar ve su döngüsüne katkı sunar. Ekonomik olarak ise, ormanlar odun, kereste ve diğer orman ürünleri için önemli bir kaynak teşkil eder.
a. Ekolojik Değer
- Biyoçeşitliliğin korunması.
- Erozyon kontrolü.
- Hava ve su kalitesinin iyileştirilmesi.
b. Ekonomik Değer
- Odun ve orman ürünleri üretimi.
- Orman turizmi ve rekreasyonel alanlar.
- Karbon kredisi ve ekosistem hizmetleri.
6. Türkiye'de Meşcere Uygulamaları
Türkiye, farklı iklim ve toprak özelliklerine sahip geniş orman alanlarına sahiptir. Bu nedenle meşcere türleri de oldukça çeşitlidir. Meşcere yönetimi konusunda ormancılık politikaları, orman köylülerinin gelir sağlayabileceği sürdürülebilir yöntemler ve orman alanlarının korunması gibi stratejiler geliştirilmiştir.
Sonuç
Meşcere (bük) veya stand, orman yönetiminin temel birimlerinden biridir ve ormanların sağlıklı bir şekilde yönetilmesini sağlamak için kapsamlı bir planlama gerektirir. Bu plan, orman türlerinin korunmasını, ekosistemlerin sürdürülebilirliğini ve orman ürünlerinden elde edilecek gelirleri maksimize etmeyi amaçlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz İçin Teşekkürler