Mera yönetimi (Pasture management)
1) Merada, su, toprak, vejetasyon ve yaban hayatı dengesini bozmadan, meralarda maksimum hayvansal üretimi sağlama sanatına “mera yönetimi” denilmektedir. Yani, merada otlatma kapasitesine uygun sayıda hayvan ile otlatılma, otlatma mevsimi süresi içerisinde otlatılma ve otlatmanın üniform şeklinde yapılması ile meranın ürettiği yem tipine uygun otlatılma esasına dayanır.
2) Besleme değeri yüksek lezzetli doğal yem bitkilerini merada uzun müddet muhafaza etmek ve zararlı ot ve çalıları uzaklaştırırken baklagillerin ve arzu edilen diğer ot türlerinin büyümesini teşvik etmek amacıyla uygulanan iş ve işlemler.
Mera Yönetimi (Pasture Management)
Mera yönetimi, hayvanların otlatma yoluyla meralardan sağlıklı ve sürdürülebilir şekilde faydalanmasını sağlayan bir planlama sürecidir. Etkili mera yönetimi, hem bitki örtüsünün korunmasını hem de hayvancılık verimliliğinin artırılmasını hedefler. Bu süreç; otlatma düzenlemeleri, toprak ve bitki bakım uygulamaları ile uzun vadeli sürdürülebilirlik planlarını içerir.
1. Mera Yönetiminin Amaçları
- Verimli Otlatma Sağlamak: Hayvanların beslenmesi için yeterli ve kaliteli ot temin etmek.
- Toprağı ve Bitki Örtüsünü Korumak: Erozyonu önlemek ve mera toprağının verimliliğini artırmak.
- Sürdürülebilirlik: Meranın gelecekte de kullanılabilir olmasını sağlamak.
- Hayvan Sağlığını Desteklemek: Hayvanların dengeli ve doğal bir şekilde beslenmesini sağlamak.
2. Mera Yönetiminde Dikkate Alınması Gereken Unsurlar
a. Meranın Kapasitesi
- Taşıma Kapasitesi: Bir meranın sürdürülebilir şekilde besleyebileceği hayvan sayısını belirlemek.
- Aşırı Otlatma: Meranın aşırı hayvan yükü nedeniyle yıpranmasını önlemek.
- Alt Otlatma: Meranın yeterince kullanılmaması nedeniyle otların yaşlanmasını önlemek.
b. Mera Tipleri
- Doğal Meralar: İklim ve toprak koşullarına bağlı olarak doğal bitki örtüsüne sahip alanlardır.
- Yapay Meralar: Belirli bitki türleri ekilerek oluşturulan ve genellikle daha kontrollü bir yapıya sahip alanlardır.
c. İklim Koşulları
- Yağış ve sıcaklık gibi faktörler, meranın büyüme kapasitesini belirler. Kurak dönemlerde otlatmanın sınırlandırılması gerekebilir.
d. Bitki Türleri
- Merada bulunan bitkilerin besin değerleri, hayvan sağlığı ve büyümesi üzerinde doğrudan etkilidir.
- Karışık bitki örtüsü, farklı hayvan türlerine uygun yem sağlar.
3. Mera Yönetim Yöntemleri
a. Rotasyonel Otlatma
- Tanımı: Hayvanların meranın farklı bölümlerinde sırayla otlatılması.
- Avantajları:
- Bitki örtüsünün dinlenmesine olanak sağlar.
- Toprağın sıkışmasını önler.
- Verimliliği artırır.
b. Kontrollü Otlatma
- Tanımı: Hayvanların belirli bir alanda kontrollü sayıda otlatılması.
- Avantajları:
- Taşıma kapasitesine uygun hayvan sayısını korur.
- Aşırı otlatmayı önler.
c. Meraların Dinlendirilmesi
- Tanımı: Belirli dönemlerde meranın kullanılmayarak yenilenmesine olanak tanınması.
- Avantajları:
- Toprağın ve bitki örtüsünün kendini yenilemesini sağlar.
- Uzun vadede sürdürülebilirliği artırır.
d. Yapay Yem Destekleri
- Tanımı: Meralarda yem yetersizliği olduğunda, hayvanlara ek yem sağlanması.
- Avantajları:
- Meraların aşırı otlatılmasını önler.
- Hayvanların beslenme düzenini korur.
4. Mera Yönetiminde Karşılaşılan Sorunlar
a. Aşırı Otlatma
- Sonuçları:
- Bitki örtüsü yok olur, toprak çıplak kalır.
- Erozyon riski artar.
- Meranın verimliliği düşer.
b. Alt Otlatma
- Sonuçları:
- Bitkiler yaşlanır ve hayvanlar için daha az besleyici hale gelir.
- Meranın biyolojik çeşitliliği azalabilir.
c. Toprak ve Bitki Bozulması
- Nedenleri:
- Yanlış gübreleme uygulamaları.
- Toprak sıkışması.
- Yanlış otlatma yöntemleri.
d. İklim Değişikliği
- Yağış düzeninin değişmesi ve kuraklık, meraların sürdürülebilir yönetimini zorlaştırabilir.
5. Mera Yönetimini İyileştirme Yöntemleri
a. Toprak ve Bitki Analizi
- Meranın taşıma kapasitesini belirlemek için düzenli analiz yapılmalıdır.
b. Gübreleme ve Toprak İyileştirme
- Organik ve kimyasal gübre kullanılarak toprağın verimliliği artırılabilir.
- Asidik topraklarda kireçleme yapılabilir.
c. Bitki Türlerini Çeşitlendirme
- Meralarda farklı bitki türleri ekilerek, yem çeşitliliği sağlanabilir.
d. Eğitim ve Bilinçlendirme
- Çiftçilere mera yönetimi konusunda eğitimler verilmelidir.
- Toprak ve bitki bakımı, doğru otlatma yöntemleri öğretilmelidir.
6. Türkiye’de Mera Yönetimi
Türkiye, geniş mera alanlarına sahip olmasına rağmen, bu meraların büyük bir kısmı aşırı otlatma, erozyon ve yanlış yönetim nedeniyle verim kaybı yaşamaktadır. Türkiye’de mera yönetimiyle ilgili bazı temel noktalar şunlardır:
- Sorunlar:
- Aşırı hayvan baskısı.
- Geleneksel otlatma yöntemlerinin modern tekniklerle entegre edilmemesi.
- Toprak erozyonu ve organik madde eksikliği.
- Çözüm Önerileri:
- Devlet destekli mera ıslah projelerinin artırılması.
- Çiftçilere mera yönetimi konusunda teşvikler ve rehberlik hizmetleri sunulması.
Sonuç
Etkili mera yönetimi, hem ekonomik hem de ekolojik açıdan önemlidir. Meraların verimli bir şekilde kullanılabilmesi için toprak ve bitki bakımına dikkat edilmeli, hayvan otlatma planları doğru yapılmalı ve uzun vadeli sürdürülebilirlik hedeflenmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz İçin Teşekkürler