Mera Durumu Ne Demek?

 Mera durumu (Pasture status)

Belirli bir mera kesimindeki iklim ve toprak koşulları altında yetişmesi mümkün olan, en yüksek, en verimli ve en besleyici bitkilerden oluşan (klimaks) bitki örtüsünün kıyaslaması olarak tanımlanır. Bir başka deyimle, belirli bir mera kesimi için ideal olan bitki örtüsüne göre, vejetasyonun bugünkü hali.

Mera durumu (Pasture status), bir meranın mevcut sağlık ve verimlilik seviyesini değerlendirmek için kullanılan bir kavramdır. Meraların sürdürülebilir yönetimi ve uzun vadeli verimliliği açısından büyük önem taşır. Mera durumunu analiz ederken aşağıdaki faktörler göz önünde bulundurulur:

1. Mera Durumunu Belirleyen Kriterler

a. Bitki Örtüsü

• Çeşitlilik: Meradaki yem bitkilerinin tür ve çeşit açısından zenginliği.
• Yoğunluk: Ot örtüsünün sıkılığı, hayvanların otlatma sırasında ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda olup olmadığı.
• Kapsama Alanı: Meranın yüzeyinin ne kadarının bitki örtüsüyle kaplı olduğu.

b. Toprak Yapısı

• Verimlilik: Toprağın organik madde içeriği ve besin seviyesi.
• Erozyon Durumu: Meradaki toprak kaybı veya taşınma riski.
• Sıkışma: Hayvan trafiği nedeniyle toprağın sıkışarak su geçirgenliğini kaybetme durumu.

c. Su Kaynakları

• Erişilebilirlik: Hayvanların yeterli miktarda suya ulaşabilmesi.
• Kalite: Su kaynaklarının temizliği ve kullanıma uygunluğu.

d. Otlama Baskısı

• Aşırı Otlatma: Hayvanların bitki örtüsünü aşırı tüketerek yenilenmesini engellemesi.
• Alt Otlatma: Meranın kapasitesinin altında kullanılma durumu; bu da otların yaşlanmasına ve kalitesinin düşmesine neden olabilir.

2. Mera Durumunu Değerlendirme Yöntemleri

Gözlemsel Analiz

• Bitki örtüsünün yoğunluğu, renk değişimi ve homojenliği değerlendirilir.
• Hayvanların otlarken bir bölgede ne kadar zaman geçirdiği gözlemlenir.

Toprak Testleri

• Toprağın pH değeri, organik madde miktarı ve besin seviyeleri ölçülür.
• Sıkışma ve erozyon riski değerlendirilir.

Uzaktan Algılama ve Haritalama

• Drone veya uydu görüntüleri ile meraların sağlık durumu geniş alanlarda hızlıca analiz edilebilir.
• Bitki örtüsü yoğunluğu ve su kaynaklarının durumu haritalandırılır.

3. Mera Durumunun İyileştirilmesi

a. Otlama Yönetimi

• Rotasyonel Otlama: Hayvanların farklı bölümlerde sırayla otlatılması, bitki örtüsünün yenilenmesi için zaman sağlar.
• Otlatma Kapasitesi: Hayvan sayısı, meranın taşıma kapasitesine uygun olmalıdır.

b. Mera Islahı

• Yem Bitkisi Ekimi: Meraya uygun yem bitkilerinin ekilmesi.
• Gübreleme: Organik veya kimyasal gübreler kullanarak toprağın besin seviyesini artırma.
• Erozyon Önleme: Meraya teraslama veya bitki örtüsünü artırma gibi yöntemlerle toprağın korunması.

c. Su Yönetimi

• Sulama sistemleri kurulmalı veya doğal su kaynakları korunmalıdır.
• Sıkışmış toprakların su tutma kapasitesini artırmak için düzenlemeler yapılabilir.

d. Bitki Çeşitliliği

• Merada farklı türlerde ot ve yem bitkilerinin bulunması, hayvanlar için dengeli bir beslenme sağlar ve meranın dayanıklılığını artırır.

4. Türkiye'de Mera Durumu

Genel Durum

• Türkiye’deki toplam mera alanı 12 milyon hektardan fazladır. Ancak bu, geçmiş yıllardaki alanın neredeyse yarısı kadardır.
• Sebep: Tarım ve yerleşim alanlarının genişlemesi, aşırı otlatma ve erozyon.

Mevcut Sorunlar

• Aşırı otlatma ve düzensiz kullanım.
• Toprak verimliliğinin azalması.
• Bilinçsiz yapılaşma nedeniyle meraların yok olması.

Çözüm Önerileri

• Mera Kanunu'nun (1998) etkin uygulanması.
• Çiftçilerin bilinçlendirilmesi ve desteklenmesi.
• Yerel yönetimlerin, meraların korunmasında aktif rol alması.

5. Mera Durumunu Geliştirmek için Örnek Projeler

• Mera Yönetim Planı: Bölgesel düzeyde, hayvan sayısına uygun otlatma planları hazırlanabilir.
• Teknoloji Kullanımı: Meralarda uydu görüntüleme ve sensör tabanlı takip sistemleriyle bitki büyümesi ve toprak durumu sürekli izlenebilir.
• Toprak Koruma Çalışmaları: Meralarda doğal bitki örtüsü artırılarak erozyon engellenir.