ÇEVRE NEDİR?

Çevre (Environment)

1) Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam.

2) Bir organizmanın veya organizmalar toplumunun yaşaması, gelişmesi ve evrimi üzerinde etkiye sahip faktörlerin yer aldığı biyotik ve abiyotik ortamın bütünü. Çevre, ölçek olarak mikrokobik'ten küresel boyuta kadar değişebilir. Çevre niteliklerine göre alt bölümlere de ayrılabilir. Örnek olarak denizsel, atmosferik,  karasal çevrelerden  (ortamlardan)  bahsedilebilir.  Yaşayan  her canlının  kendi yaşam çevresine  (ortamına)  sahip olduğu düşünüldüğünde çevrelerin sayısı sayılamayacak kadar çoktur.

Çevre (Environment), canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için etkileşimde bulundukları, doğal ve yapay unsurların bir arada bulunduğu fiziksel, kimyasal, biyolojik ve sosyal ortamdır. Çevre, canlıların yaşam alanlarını, kaynaklarını ve karşılıklı etkileşimlerini kapsar. İnsanlar, hayvanlar, bitkiler ve diğer organizmalar, çevre ile sürekli bir ilişki içindedir ve çevrenin sağlığı, yaşamın devamlılığı için büyük önem taşır.

Çevrenin Türleri:

1. Doğal Çevre (Natural Environment):

   • İnsan müdahalesi olmadan oluşmuş, doğal süreçler sonucu şekillenen çevredir.
   • Örnekler: Atmosfer, toprak, su kaynakları, ormanlar, dağlar ve okyanuslar.

2. Yapay Çevre (Artificial Environment):

   • İnsan eliyle oluşturulmuş veya değiştirilmiş çevredir.
   • Örnekler: Şehirler, binalar, yollar, barajlar, parklar ve tarım alanları.

3. Biyolojik Çevre (Biological Environment):

   • Canlı organizmaların oluşturduğu çevreyi ifade eder.
   • Örnekler: Hayvanlar, bitkiler, mikroorganizmalar ve diğer tüm canlılar.

4. Fiziksel Çevre (Physical Environment):

   • İklim, hava, su, toprak gibi canlıların yaşamsal süreçlerini etkileyen fiziksel unsurlardır.

Çevrenin Önemi:

1. Yaşamın Kaynağıdır:Çevre, tüm canlıların yaşaması için gerekli olan hava, su, toprak ve enerjiyi sağlar.
2. Ekosistemlerin Devamlılığı:Çevre, ekosistemlerin dengeli bir şekilde işlemesini sağlar.
3. Doğal Kaynakların Temini:İnsanlar, çevreden gıda, su, enerji, odun gibi ihtiyaçlarını karşılar.
4. Sağlıklı Yaşam:Temiz bir çevre, bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerinde doğrudan etkilidir.
5. İklim Düzeni:Çevre, iklim sistemlerinin işleyişinde hayati bir rol oynar.

Çevreyi Oluşturan Temel Bileşenler:

1. Hava (Atmosfer):olunum ve fotosentez gibi hayati süreçler için gereklidir.
2. Su (Hidrosfer):Tüm canlıların yaşamsal faaliyetleri için temel bir unsurdur.
3. Toprak (Litosfer):Bitkilerin yetişmesi ve yaşam için gerekli minerallerin bulunması açısından önemlidir.
4. Canlılar (Biyosfer):İnsanlar, hayvanlar, bitkiler ve mikroorganizmalar çevrenin biyolojik kısmını oluşturur.

Çevre Sorunları:

Çevre, insan faaliyetleri ve doğal süreçler nedeniyle zamanla zarar görebilir. Başlıca çevre sorunları şunlardır:

1. Hava Kirliliği: Fosil yakıt kullanımı, sanayi faaliyetleri, trafik yoğunluğu.
2. Su Kirliliği: Atıkların su kaynaklarına karışması, tarım ilaçları ve kimyasal kirlilik.
3. Toprak Kirliliği: Aşırı gübreleme, atıkların toprağa bırakılması.
4. Ormansızlaşma: Ağaçların kesilmesi ve yeşil alanların azalması.
5. İklim Değişikliği: Fosil yakıtların kullanımı ve karbon salınımı.
6. Biyoçeşitliliğin Azalması: Türlerin yok olması ve doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi.
7. Plastik Kirliliği: Plastik atıkların doğada birikmesi ve deniz ekosistemlerine zarar vermesi.

Çevrenin Korunması İçin Alınabilecek Önlemler:

1. Sürdürülebilir Kalkınma:Doğal kaynakların aşırı tüketiminden kaçınılarak çevreye zarar vermeyen bir ekonomik büyüme modeli benimsemek.
2. Geri Dönüşüm:Atıkların yeniden değerlendirilmesi ve kaynak israfının önlenmesi.
3. Enerji Verimliliği:Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, enerji tasarrufu sağlanması.
4. Çevre Dostu Teknolojiler:Karbon emisyonlarını azaltan ve doğal kaynakları koruyan teknolojilere yatırım yapmak.
5. Ağaçlandırma:Ormanların korunması ve yeni ağaç dikim kampanyalarının desteklenmesi.
6. Çevre Eğitimi:Çevre bilincinin artırılması için eğitim programlarının geliştirilmesi.
7. Uluslararası İşbirliği:Çevre sorunlarının çözümü için ülkeler arasında ortak projeler ve politikalar geliştirilmesi.

Çevre ve İnsan İlişkisi:

1. Pozitif Etkiler:
   • Çevreyi koruma çalışmaları: Ağaç dikimi, geri dönüşüm, temiz enerji kullanımı.
   • Ekolojik dengeyi koruyan faaliyetler: Organik tarım, doğal yaşam alanlarının korunması.
2. Negatif Etkiler:
   • Çevreye zarar veren insan faaliyetleri: Aşırı tüketim, sanayi kirliliği, fosil yakıt kullanımı.
   • Doğal afetlere sebep olan etkiler: İklim değişikliği, orman yangınları.

Çevre ile İlgili Uluslararası Anlaşmalar ve Örgütler:

1. Kyoto Protokolü:Karbon emisyonlarını azaltmayı amaçlayan uluslararası bir anlaşmadır.
2. Paris İklim Anlaşması:İklim değişikliğiyle mücadele için küresel sıcaklık artışını sınırlamayı hedefler.
3. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP):Çevrenin korunması ve sürdürülebilir kalkınma için çalışan bir organizasyondur.
4. CITES Anlaşması:Nesli tehlikede olan türlerin ticaretini düzenleyen uluslararası bir anlaşmadır.

Sonuç olarak, çevre; insanlığın ve diğer canlıların varlığını sürdürebilmesi için hayati bir öneme sahiptir. Çevreyi koruma bilinci, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde sorumluluk almayı gerektirir. Doğal kaynakların korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve sürdürülebilir yaşam tarzlarının benimsenmesi, gelecek nesiller için daha yaşanabilir bir dünya bırakmanın anahtarıdır.