Birleşmiş Milletler

Birleşmiş Milletler (BM) (United Nations (UN))

24 Ekim 1945 tarihinde 51 ülkenin katılmasıyla  kurulmuş  uluslararası bir örgüttür. 

Ana amaçları: 

(1) uluslararası barış ve güvenliği, anlaşmazlıkların barışçı çözümü ve ortak etkin önlemler yoluyla korumak; 

(2) ülkeler arasında eşit haklara, halkların kendi geleceklerini belirleme ilkelerine saygıya dayalı dostça ilişkileri geliştirmek; 

(3) uluslararası ekonomik, toplumsal, kültürel ve insancıl  sorunları  çözmede,  ırk, cins, dil, din ayrımı  gözetmeksizin,  insan haklarının geliştirilmesinde işbirliğini sağlamak; 

(4) ülkelerin bu amaçlarla gösterecekleri çabalar  arasında uyum  sağlayan  bir   merkez  olmak.

Birleşmiş Milletlerin aşağıdaki ana organları bulunmaktadır: 

(i) Genel kurul; 

(ii) Güvenlik Konseyi; 

(iii) Ekonomik  ve Sosyal Konsey; 

(iv)  Vesayet Konseyi; (v) Uluslararası Adalet Divanı. 

Bu ana organlar yanında çok sayıda ihtisas  kuruluşları, bölgesel  komisyonları    ve   uluslararası örgütleri bulunmaktadır. 

Bunların başlıcaları; 

Milletler Cemiyeti, BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), BM Sanayi ve Gelişme Örgütü (UNIDO), BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı, BM Kalkınma Programı (UNDP), BM Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO), BM Çevre Programı (UNEP).

Birleşmiş Milletler (BM) (United Nations - UN), uluslararası barış ve güvenliği korumak, ekonomik ve sosyal gelişmeyi desteklemek, insan haklarını teşvik etmek ve uluslararası işbirliğini güçlendirmek amacıyla 1945 yılında kurulan bir uluslararası örgüttür. Birleşmiş Milletler, dünya genelindeki ülkeler arasındaki işbirliğini artırmayı ve küresel sorunlara çözüm bulmayı amaçlayan çok taraflı bir platform sağlar.

Birleşmiş Milletler’in Kuruluşu ve Tarihçesi:

Birleşmiş Milletler, II. Dünya Savaşı sonrasında, savaşın yarattığı yıkımın ve kaosun tekrarlanmaması için kuruldu. 1945 yılında San Francisco'da yapılan bir konferansla 51 ülke tarafından kurulan Birleşmiş Milletler, bugün 193 üye ülkeye sahiptir.

Kuruluşun temel amacı, dünya çapında barış ve güvenliği sağlamak, uluslararası ilişkilerde işbirliğini teşvik etmek ve insan haklarını korumaktır.

Birleşmiş Milletler’in Temel Amaçları:

Birleşmiş Milletler, kuruluşunda belirlenen birkaç temel amaca dayanmaktadır:

1. Uluslararası Barış ve Güvenliği Koruma: BM, dünya genelinde barışı sağlamayı ve savaşları önlemeyi hedefler. Bunun için diplomatik müzakereler, barışı koruma misyonları ve çeşitli uluslararası anlaşmalar kullanılır.

2. Uluslararası İşbirliği Teşvik Etme: BM, ülkeler arasında ekonomik, sosyal, kültürel ve insani alanlarda işbirliğini artırmayı amaçlar.

3. İnsan Haklarını Koruma: BM, tüm insanların eşit haklara sahip olmasını sağlamayı, insan hakları ihlallerine karşı mücadele etmeyi ve insanların temel özgürlüklerini savunmayı hedefler.

4. Sosyal ve Ekonomik Kalkınmayı Destekleme: BM, özellikle gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eder, yoksulluğu azaltmaya yönelik projeler uygular ve sosyal adaleti savunur.

5. Uluslararası Hukukun Güçlendirilmesi: BM, uluslararası hukuk kurallarının benimsenmesini ve uygulanmasını sağlar, ayrıca devletler arası anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesini teşvik eder.

Birleşmiş Milletler Yapısı:

Birleşmiş Milletler, çeşitli organlardan oluşan bir yapıya sahiptir. Başlıca BM organları şunlardır:

1. Genel Kurul (General Assembly):

   • İşlev: Üye devletlerin her birinin eşit oy hakkına sahip olduğu ve küresel sorunlar hakkında tartışmaların yapıldığı ana karar organıdır.
   • Toplantılar: Yıllık olarak toplanır ve burada BM'nin geleceğiyle ilgili politikalar belirlenir.

2. Güvenlik Konseyi (Security Council):

   • İşlev: Uluslararası barış ve güvenliği sağlamakla sorumludur. 15 üyeden oluşur (5 daimi üye: ABD, Rusya, Çin, Fransa, Birleşik Krallık ve 10 geçici üye). Daimi üyelerin veto hakkı vardır.
   • Çalışma Alanı: Savaşlar, çatışmalar ve barışı tehdit eden durumlarla ilgili kararlar alır.

3. Uluslararası Adalet Divanı (International Court of Justice):

   • İşlev: BM'nin yargı organıdır ve devletler arasındaki hukuki anlaşmazlıkları çözmekle sorumludur. Hollanda'nın Lahey kentinde bulunmaktadır.
   • Çalışma Alanı: Uluslararası hukukun uygulanması ve yorumlanmasında kararlar alır.

4. Sekretarya (Secretariat):

   • İşlev: BM'nin günlük işler ve bürokratik faaliyetlerini yürüten organıdır. Genel Sekreter bu organın başıdır.
   • Görevler: BM'nin tüm programları ve organizasyonlarıyla ilgili idari işlerin yürütülmesi.

5. Ekonomik ve Sosyal Konsey (Economic and Social Council - ECOSOC):

   • İşlev: Dünya genelinde ekonomik, sosyal, kültürel ve sağlıkla ilgili meselelerde işbirliğini teşvik eder.
   • Çalışma Alanı: Kalkınma yardımları, sosyal refah ve insan hakları gibi konular.

6. BM Barış Gücü ve Operasyonları:

   • İşlev: Savaş ve çatışma bölgelerinde barış ve güvenliği sağlamak için BM'nin askerî ve sivil personel tarafından oluşturulan misyonlardır.
   • Örnekler: Barışı koruma operasyonları, sivil destek görevleri ve afet yardımları.

Birleşmiş Milletler’in Temel Çalışma Alanları:

1. İklim Değişikliği: BM, iklim değişikliğiyle mücadele için global çözümler arar ve bu amaçla Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) gibi anlaşmalarla ülkeleri harekete geçirir.

2. Sürdürülebilir Kalkınma: BM, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDGs) çerçevesinde tüm dünyada ekonomik, çevresel ve sosyal kalkınmayı destekler.

3. Barış ve Güvenlik: BM, dünya genelinde barışın korunması ve çatışmaların çözülmesi için çeşitli diplomatik ve askeri misyonlar başlatır.

4. İnsan Hakları: BM, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi gibi temel belgelerle dünya çapında insan hakları ihlallerini izler ve bu ihlallerin önlenmesi için çalışmalar yapar.

5. Mülteci ve İnsani Yardım: Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği (UNHCR), mültecilerin ve yerinden edilerek göç etmek zorunda kalan insanların haklarını savunur ve onlara yardım sağlar.

6. Yoksullukla Mücadele: BM, dünya genelinde yoksullukla mücadele etmek için birçok program yürütür, özellikle gelişmekte olan ülkelerde kalkınma projelerini destekler.

Sonuç:

Birleşmiş Milletler, dünya çapında barış ve güvenliğin korunmasına, insan haklarının savunulmasına ve küresel kalkınmaya katkı sağlamaktadır. 193 üye ülkenin katılımıyla, BM, küresel sorunların çözülmesinde kritik bir rol oynar ve çok taraflı diplomasiye dayalı çözüm arayışlarını destekler.