Süzülme (Percolation)
1) Su ile doygun gözenekli granüler maddelerin birbirine bağlı boşlukları içinde, genellikle yer altında meydana gelen hidrolik eğimlere göre oluşan laminar (doğrusal) su akımının tipi. Süzülme ile sızma arasındaki fark, ilkinin su ile doygun maddeler içinde oluşmasına karşın, ikincisinin doymamış koşullarda meydana gelmesidir. Süzülme ve sızma (infiltrasyon) karşılaştırıldığında, sızma suyun toprak yüzeyinden toprak gövdesine geçiş oranı olmasına karşılık, süzülme, toprak profili içindeki hareketi gösterir.2) Genellikle yeraltında meydana gelen hidrolik eğimlere bağlı olarak doymuş haldeki granüler maddelerin
birbirine bağlı boşlukları içinde
meydana gelen tabaka halindeki su
akımının bir tipi. Sızma ile süzülme arasındaki fark; ilki suyun toprak gövdesi içindeki
hareketi iken ikincisi suyun toprak
yüzeyinden toprak içine hareketi olmasıdır.
Süzülme ya da Perkolasyon, sıvının bir ortamdan, genellikle gözenekli bir malzeme veya toprak tabakasından geçme sürecidir. Bu süreç, yeraltı sularının oluşumu, suyun toprak tarafından tutulması veya filtre edilmesi gibi önemli doğal ve mühendislik süreçlerinde kritik bir rol oynar.
Süzülmenin Temel Özellikleri:
-
Ortam: Süzülme, genellikle gözenekli bir ortamda (toprak, kum, kaya, beton gibi) gerçekleşir. Bu ortamın gözenek boyutu ve yapısı süzülme hızını etkiler.
-
Hız: Süzülme hızı, aşağıdakilere bağlıdır:
- Malzemenin gözenekliliği ve geçirgenliği.
- Sıvının viskozitesi.
- Yerçekimi kuvveti.
-
Doğal ve Yapay Sistemler:
- Doğal süzülme: Yağmur suyu toprağa nüfuz eder ve yeraltı suyu rezervuarlarına (akifer) ulaşır.
- Yapay süzülme: Filtrasyon sistemlerinde veya tarım arazilerinde suyun toprak tarafından emilmesi.
Süzülmenin Önemi:
- Yeraltı Suyu Oluşumu: Yağmur suları, toprağa süzülerek yeraltı suyu rezervuarlarını doldurur.
- Doğal Filtrasyon: Toprak, suyun süzülmesi sırasında tortu, kimyasal maddeler ve kirlilikleri filtre ederek suyu temizler.
- Zirai Sulama: Süzülme, bitki köklerinin suya erişimini sağlar ve fazla suyun drenajına izin verir.
- Su Yönetimi: Süzülme, barajlar, kanalizasyon sistemleri ve sulama projelerinde dikkate alınması gereken önemli bir faktördür.
Örnek Uygulamalar:
- Toprak Perkolasyonu Testi: Tarım ve inşaat projelerinde, toprağın su geçirgenliğini ölçmek için yapılır.
- Doğal Arıtma Sistemleri: Islak alanlar ve yapay filtreler, suyun süzülme özelliğinden yararlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz İçin Teşekkürler